Advies-cyclus / Brief benutting budgettair kader Langdurige Zorg

Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)

Om de uitgaven in het kader van de Wet langdurige zorg (Wlz) te kunnen voorspellen, wordt een algoritme ingezet. Op basis van samengevoegde data blijkt uit dat ritme of het beschikbare budgettair kader voldoende is.

Laatst gewijzigd op 10 december 2025 om 13:56 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Overige algoritmes
• Impacttoetsen: Privacy Quickscan
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Zorg en gezondheid

Begindatum

05-2018

Contactgegevens

https://www.nza.nl/contact

Link naar publiekspagina

https://puc.overheid.nl/nza/doc/PUC_787334_22/

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Het doel van de brieven is het voorspellen van de uitgaven in het kader van de Wlz van het betreffende jaar (jaar t). Het resultaat is een brief waarin we deze prognose toelichten en laten zien in hoeverre wij verwachten dat het budgettair kader toereikend is. Belangrijk element van de brief is de rapportage waarin we de uitgebreide resultaten van de verschillende scenario’s op Wlz uitvoerderniveau laten zien.

De impact is dat mede op basis van de brief die naar de minister wordt gestuurd, de minister besluit over de inzet van herverdelingsmiddelen. Daarnaast kan de minister besluiten mede op basis van onze prognoses om eventueel andere extra middelen aan (deel-)kaders toe te voegen.

Afwegingen

Het ministerie van VWS stelt jaarlijks het budgettair kader Wet langdurige zorg (Wlz) vast. In juni van jaar t-1 geeft VWS in de Voorlopige Kaderbrief aan wat het voorlopige kader is voor het daaropvolgende jaar. Het startpunt van het kader is altijd het kader van het voorgaande jaar. Dit kader wordt aangepast op basis van een groeiruimte voor de demografisch ontwikkelingen en toenemende zorgzwaarte, de verwachte loon- en prijsontwikkelingen, en beleidsmatige wijzigingen. In september/oktober jaar t-1 volgt de Definitieve Kaderbrief Wlz waarin VWS aangeeft hoe het definitieve kader eruitziet.

Het budgettair kader bestaat uit:

• De contracteerruimte voor zorg in natura (zin);

• Het beschikbare bedrag voor persoonsgebonden budgetten (pgb);

• De herverdelingsmiddelen: middelen die kunnen worden gebruikt om onverwachte verschuivingen in geleverde zorg op te vangen. Deze middelen worden bij aanvang van het jaar achtergehouden door VWS en alleen ingezet als het nodig is.

De NZa monitort, op verzoek van de minister van VWS, de benutting van het Wlz-kader. De minister kan dan besluiten om de herverdelingsmiddelen of overige extra middelen in te zetten.

Menselijke tussenkomst

De minister kan de inhoud van de brief over de toereikendheid van het kader naast zich neerleggen en zelfstandig besluiten het kader wel of niet op te hogen. Dit is een politieke afweging.

De prognoses die initieel worden gemaakt door de NZa worden geconsulteerd met zorgkantoren. Er kunnen door middel van ‘expert opininies’ aanpassingen volgen indien uitkomsten niet plausibel lijken.

Risicobeheer

De risico's wat betreft techniek, wetgeving, kosten, ethiek, uitlegbaarheid en andere thema's zijn zeer beperkt. Het algoritme is niet kritiek, er volgen geen rechtstreekse besluiten uit en de techniek is inzichtelijk en uitlegbaar.

Links naar wettelijke basis

Art. 49e Wmg: https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0020078&hoofdstuk=4&paragraaf=4.4&artikel=49e&z=2025-01-01&g=2025-01-01

Toelichting op impacttoetsen

Op de processen waarin dit algoritme een rol speelt is een rechtmatigheidsbeoordeling gedaan volgens onze standaard procedure. De impact op privacy van dit algoritme is verwaarloosbaar.

Impacttoetsen

Privacy Quickscan

Werking

Gegevens

Voor de advisering wordt gebruik gemaakt van de volgende gegevensbronnen:

Indicaties CIZ: Maandelijkse aanlevering indicaties CIZ

Zorg-in-natura

1. Maandelijkse aanlevering Vektis Zorg-in-natura

Persoonsgebonden budget (PGB)

2. Persoonsgebonden budget rechtstreeks van Vektis maandelijks, pseudoniem niet koppelbaar

Wachtlijstgegevens Zorginstituut Nederland (ZiNL)

Technische werking

Bij de adviescyclus wordt gewerkt met op maand op prestatie geaggregeerde data per zorgkantoor. Deze data wordt verder geaggregeerd op Wlz-uitvoerderniveau en hiervan wordt per Wlz-uitvoerder per prestatie een tijdreeks gemaakt op maandbasis. Op deze tijdreeks wordt een ets-model toegepast, dat een voorspelling doet van de vraag naar de betreffende prestatie over de maanden in het jaar waar een advies over wordt gevraagd.

Het volgen van de ontwikkeling in de PGB kosten wordt gedaan door de data op maandbasis per zorgkantoor te aggregeren en hier een tijdreeks van te maken. Op deze tijdreeks wordt een ets-model gefit dat een voorspelling doet van het verwachte budget dat nodig is gedurende het jaar waar advies over gevraagd is.

Als tweede scenario wordt bij de adviescyclus gekeken naar de groei van indicaties per zorgprofiel over het afgelopen jaar. Deze groei wordt lineair doorgetrokken om de groei van het jaar waar een advies over wordt gevraagd te voorspellen. Aan de groei van een indicatie wordt per zorgprofiel een prijskaartje gehangen met de geaggregeerde data verkregen uit het verdeelmodel. De splitsing van een indicatie naar verzilvering in ZIN/PGB gebeurt naar verhouding zoals de splitsing ZIN/PGB nu bekend is.

Van de wachtlijstdata wordt een overzicht gemaakt om inzicht te geven per zorgkantoor en sector over de wachtstatus en duur. Eventueel kan hieraan op verzoek van de Minister van LZ een financiële waarde aan worden gegeven. Dan wordt er per zorgprofiel een waarde toegekend aan de wachtenden uit de geaggregeerde data verkregen uit het verdeelmodel.

Leverancier

Scenario obv declaraties: ETS-algorimte https://otexts.com/fpp3/ets-forecasting.html. Tbv 'fitten' model: functie 'ets' uit 'forecast' package van R https://pkg.robjhyndman.com/forecast/