Vaststellen verrekenbeslissing

Belastingdienst

Het doel van het algoritme is het ondersteunen van de Belastingdienst bij het verrekenen van een bedrag dat een burger of bedrijf van de Belastingdienst tegoed heeft met diens openstaande belastingschulden.

Laatst gewijzigd op 28 oktober 2024 om 10:43 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: Veld niet ingevuld.
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Overheidsfinanciën

Begindatum

Veld niet ingevuld.

Contactgegevens

[e-mail]

Link naar publiekspagina

https://over-ons.belastingdienst.nl/onderwerpen/omgaan-met-gegevens/algoritmeregister/

Link naar bronregistratie

https://over-ons.belastingdienst.nl/onderwerpen/omgaan-met-gegevens/algoritmeregister/vaststellen-verrekenbeslissing/

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Het doel van het algoritme is het ondersteunen van de Belastingdienst bij het verrekenen van een bedrag dat een burger of bedrijf van de Belastingdienst tegoed heeft met diens openstaande belastingschulden. Het algoritme wordt daarvoor onder meer voorzien van informatie over het tegoed en alle openstaande schulden van de betrokken burger of bedrijf.

Het is een regelgebaseerd algoritme. De beslisregels zijn door inhoudsdeskundigen opgesteld op basis van de wet- en regelgeving, opgebouwde expertise en uitvoeringsbeleid.

Het algoritme geeft aan wanneer en hoe een tegoed met schulden verrekend kan/mag worden en voert dit waar mogelijk uit.

Het algoritme is niet zelflerend. Dat betekent dat het zich niet ontwikkelt tijdens het gebruik ervan.

Afwegingen

Het algoritme helpt bij het geautomatiseerd verrekenen van tegoeden met openstaande schulden van burgers en bedrijven. Door het inzetten van het algoritme kunnen deze verrekeningen efficiënter en sneller worden verwerkt, waardoor burgers en bedrijven sneller duidelijkheid krijgen.

Menselijke tussenkomst

Van menselijke tussenkomst is sprake wanneer het menselijke toezicht op de besluitvorming wezenlijk is en wordt uitgevoerd door iemand die bevoegd en bekwaam is om het besluit te veranderen.

Bij de werking van dit algoritme is er geen sprake van menselijke tussenkomst. Het algoritme neemt beslissingen over de verrekening van een tegoed met één of meer openstaande schulden.

Risicobeheer

Er worden in het algoritme geen bijzondere persoonsgegevens gebruikt en er zijn geen aanwijzingen dat de uitkomst van het algoritmemodel ethische bias (onwenselijke afwijkingen voor specifieke groepen) bevat.

De beslisregels en het algoritme worden getoetst aan non-discriminatie-wetgeving. De Belastingdienst streeft ernaar zo min mogelijk persoonsgegevens te verwerken. Medewerkers die betrokken zijn bij de ontwikkeling en beheer van de algoritmen krijgen training over gegevensbescherming en vooroordelen. Om te voorkomen dat neutrale kenmerken leiden tot ongelijke behandeling, doet de Belastingdienst onderzoek naar effecten van de algoritmen. De Belastingdienst streeft ernaar alle algoritmen te (blijven) beoordelen op bias.

De Algemene wet bestuursrecht vereist dat het handelen van de overheid transparant en rechtmatig is (waarborgkarakter). De Belastingdienst handelt bij de toepassing en ontwikkeling van algoritmen volgens de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, zoals het gelijkheidsbeginsel, het zorgvuldigheidsbeginsel, het motiveringsbeginsel, het evenredigheidsbeginsel, het rechtszekerheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel.

Voor de ontwikkeling van algoritmes zijn door de Belastingdienst voorwaarden opgesteld, een beleidskader. Hierin staan regels en afspraken die zijn gevolgd bij de ontwikkeling van het algoritme.

Wettelijke basis

Het verzamelen en het gebruik van de hierboven beschreven gegevens is geregeld in de:

• Invorderingswet 1990 (waaronder artikel 24) en het daarop gebaseerde Uitvoeringsbesluit Invorderingswet 1990 en de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990).
• Wet algemene bepalingen Burgerservicenummer.
• Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen.
• Leidraad Invordering 2008.
• De Instructie Invordering en Belastingdeurwaarders (IIB).

De nadere invullingen en keuzes bij de uitleg van de bovengenoemde wetgeving voor het opstellen van de beslisregels voor het geautomatiseerde verrekenproces worden vastgelegd in beleidsregels.

Links naar wettelijke basis

• Invorderingswet 1990: https://wetten.overheid.nl/BWBR0004770/
• Uitvoeringsbesluit Invorderingswet 1990: https://wetten.overheid.nl/BWBR0004772/
• Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990: https://wetten.overheid.nl/BWBR0004766/
• Wet algemene bepalingen Burgerservicenummer: https://wetten.overheid.nl/BWBR0022428/
• Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen: https://wetten.overheid.nl/BWBR0018472/
• Leidraad Invordering 2008: https://wetten.overheid.nl/BWBR0024096/
• Instructie Invordering en Belastingdeurwaarders (IIB): https://download.belastingdienst.nl/belastingdienst/docs/instructie_invordering_en_belastingdeurwaarders-v1_1_ov0211z63fd.pdf

Toelichting op impacttoetsen

Het gebruik van de gegevens wordt getoetst aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Door deze toetsing aan de AVG komen mogelijke privacyrisico's in beeld en kunnen passende maatregelen genomen worden. De AVG schrijft voor dat er niet meer gegevens gebruikt mogen worden dan noodzakelijk is. Dat heet dataminimalisatie. De Belastingdienst onderzoekt regelmatig of de gebruikte gegevens nog nodig zijn en dus gebruikt mogen worden. 

Werking

Gegevens

In het algoritme worden gegevens gebruikt die zijn verzameld op grond van verschillende belastingwetten. Het gebruik is wettelijk toegestaan. Zoals de AVG voorschrijft, worden er niet meer gegevens gebruikt dan noodzakelijk is.

• Schuld- en betalingsgevens per BSN
• Regelingen en afwijkende behandelingen
• Ambtelijke beslissingen

Links naar gegevensbronnen

• Schuld- en betalingsgevens per BSN: Belastingdienst
• Regelingen en afwijkende behandelingen : Belastingdienst
• Ambtelijke beslissingen: Belastingdienst

Technische werking

Binnen het algoritme wordt onderscheid gemaakt tussen een reguliere verrekening of een ambtshalve verrekenverzoek. Een reguliere verrekening wordt volledig geautomatiseerd opgestart en doorlopen. Een ambtshalve verrekenverzoek wordt vaak op aanvraag van een burger of bedrijf door een medewerker invordering opgestart waarbij de medewerker kan aangeven op welke schulden en/of in welke volgorde het tegoed moet worden afgeboekt.

Het algoritme doorloopt de volgende stappen:

1. Eerst beoordeelt het algoritme of het tegoed daadwerkelijk verrekend mag worden;
2. Daarna worden de schulden gesorteerd op het soort belasting en hoe oud de schuld is;
3. Vervolgens beoordeelt het algoritme welke schulden daadwerkelijk verrekend mogen worden.

Leverancier

Het algoritme is door de Belastingdienst ontwikkeld en wordt ook intern onderhouden.