Signaalmodel OB Balansschulden (BAS)

Belastingdienst

Het algoritme ‘OB Balansschulden’ helpt de medewerker van de Belastingdienst om afdrachtsverschillen te detecteren. Er is sprake van een afdrachtsverschil wanneer blijkt dat er op basis van de meest recente aangifte inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting meer omzetbelasting verschuldigd was dan dat er over dat jaar was aangegeven.

Laatst gewijzigd op 8 april 2025 om 9:17 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: Veld niet ingevuld.
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Overheidsfinanciën

Begindatum

Veld niet ingevuld.

Contactgegevens

[e-mail]

Link naar publiekspagina

https://over-ons.belastingdienst.nl/onderwerpen/omgaan-met-gegevens/algoritmeregister/

Link naar bronregistratie

https://over-ons.belastingdienst.nl/onderwerpen/omgaan-met-gegevens/algoritmeregister/signaalmodel-ob-balansschulden-bas/

Verantwoord gebruik

Doel en impact

De meeste ondernemingen doen aangifte voor de omzetbelasting (ook wel btw genoemd). Aangifte voor de omzetbelasting wordt gedaan over een bepaald tijdvak, per maand, kwartaal of jaar. De aangiften voor de inkomstenbelasting (IB) of vennootschapsbelasting (VPB) worden doorgaans later ingediend dan de aangiften omzetbelasting over hetzelfde jaar. Dat heeft te maken met de verschillende aangiftetermijnen en de aangifteperiode. De Belastingdienst gebruikt de IB- en VPB-aangiften om te controleren of de eerder ingediende btw-aangiften juist waren.

De aangifte IB of VPB van een ondernemer of bedrijf bevat een overzicht van de bezittingen, schulden en eigen vermogen. Dit heet de balans. Op de balans kan een bedrag aan nog te betalen OB zijn opgenomen. Dit bedrag zou overeen moeten komen met de aangifte OB van het laatste tijdvak van dat jaar. Als er sprake is van een verschil dat niet kan worden verklaard, neemt een medewerker contact op met de ondernemer om te beoordelen of de eerder aangifte btw juist is. 

Afwegingen

Door de inzet van het algoritme worden de aangiftegegevens van de OB automatisch vergeleken met de relevante gegevens van de IB en VPB. Hierdoor kunnen afdrachtsverschillen worden opgemerkt vanaf het moment dat de Belastingdienst over deze gegevens beschikt. Zo kan er gerichte actie worden ondernomen om te voorkomen dat de belastingachterstanden oplopen. Dit draagt bij aan de naleving van de belastingregels. 

Menselijke tussenkomst

Menselijke tussenkomst in de context van de Belastingdienst houdt in dat een bevoegde en deskundige medewerker een wezenlijke rol speelt in de besluitvorming.

Wanneer er sprake is van een afdrachtsverschil creëert het algoritme een behandelsignaal. De medewerker neemt op basis van dit signaal contact op met de ondernemer en beoordeelt of de eerder ingediende aangifte btw juist is. Het is de medewerker van de Belastingdienst die de beslissing neemt om indien nodig een correctie door te voeren. 

Risicobeheer

Voor de ontwikkeling van algoritmes zijn door de Belastingdienst voorwaarden opgesteld, een kwaliteitsframework. Hierin staan regels en afspraken die zijn gevolgd bij de ontwikkeling van het algoritme. De voorwaarden van de Auditdienst Rijk zijn hierbij leidend. Op vaste momenten controleert de Belastingdienst of het algoritme nog steeds aan de kwaliteitseisen voldoet.In het algoritme worden gegevens gebruikt die zijn verzameld in het kader van verschillende belastingwetten. Zoals de AVG voorschrijft worden er niet meer gegevens gebruikt dan noodzakelijk is.

De bedrijfsregels worden periodiek beoordeeld en zo nodig bijgesteld om te blijven voldoen aan wet- en regelgeving.

Wettelijke basis

•   Algemene wet Bestuursrecht
•  Algemene wet inzake rijksbelastingen
•  Wet algemene bepalingen burgerservicenummer
•  Wet op de omzetbelasting 1968
• Invorderingswet 1990
• Wet Inkomstenbelasting 2001
• Wet op de Vennootschapsbelasting 1969
• Algemene verordening gegevensbescherming
• Uitvoeringswet algemene verordening gegevensbescherming

Links naar wettelijke basis

• Algemene wet Bestuursrecht: https://wetten.overheid.nl/BWBR0005537/
• Algemene wet inzake rijksbelastingen : https://wetten.overheid.nl/BWBR0002320/
• Wet algemene bepalingen burgerservicenummer: https://wetten.overheid.nl/BWBR0022428/
• Wet op de omzetbelasting 1968: https://wetten.overheid.nl/BWBR0002629/
• Invorderingswet 1990: https://wetten.overheid.nl/BWBR0004770/
• Wet Inkomstenbelasting 2001: https://wetten.overheid.nl/BWBR0011353/
• Wet op de Vennootschapsbelasting 1969: https://wetten.overheid.nl/BWBR0002672/
• Algemene verordening gegevensbescherming: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32016R0679
• Uitvoeringswet algemene verordening gegevensbescherming: https://wetten.overheid.nl/BWBR0040940/

Toelichting op impacttoetsen

Het gebruik van de gegevens dient te worden getoetst aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Door het toetsen van persoonsgegevens komen eventuele privacyrisico's in beeld en kunnen passende maatregelen genomen worden.

De AVG schrijft voor dat er niet meer gegevens gebruikt mogen worden dan noodzakelijk is. Dat heet dataminimalisatie. De Belastingdienst onderzoekt regelmatig of de gebruikte gegevens nog nodig zijn en dus gebruikt mogen worden.

• Gelijkheid en non-discriminatie

Het algoritme wordt beoordeeld in lijn met toepasselijke non-discriminatiebeginselen voor directe en indirecte discriminatie. Door zo min mogelijk persoonsgegevens te verwerken, wordt het risico op directe discriminatie verkleind. Medewerkers die betrokken zijn bij de ontwikkeling en het beheer van de algoritmen krijgen training over gegevensbescherming en vooroordelen. 

Werking

Gegevens

• Identificerende gegevens
• Bedrijfsgegevens
• Aangiftegegevens Omzetbelasting
• Aangiftegegeven Inkomstenbelasting
• Aangiftegegevens Vennootschapsbelasting
• Betalingsgegevens

Links naar gegevensbronnen

• Identificerende gegevens: Basisregistratie Personen (BRP)
• Bedrijfsgegevens: KvK (Kamer van Koophandel)
• Aangiftegegevens Omzetbelasting: Belastingdienst
• Aangiftegegeven Inkomstenbelasting: Belastingdienst
• Aangiftegegevens Vennootschapsbelasting: Belastingdienst
• Betalingsgegevens: Belastingdienst

Technische werking

Het algoritme bestaat uit bedrijfsregels die inhoudsdeskundigen hebben opgesteld op basis van wet- en regelgeving en expertise.

Het algoritme is niet zelflerend. Dat betekent dat het zich niet ontwikkelt tijdens het gebruik ervan.

Leverancier

Het algoritme is door medewerkers van de Belastingdienst ontwikkeld en wordt intern onderhouden.