Landelijke Aanpak Adreskwaliteit (LAA)

Gemeente Amsterdam

Het doel van LAA is om de kwaliteit van de adresgegevens in de Basisregistratie Personen te verbeteren, zodat overheidsorganen op basis van juiste informatie hun publieke taken kunnen uitvoeren.

Laatst gewijzigd op 20 december 2024 om 9:10 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: DPIA
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Veld niet ingevuld.

Begindatum

Veld niet ingevuld.

Contactgegevens

[e-mail]

Link naar publiekspagina

https://www.rvig.nl/landelijke-aanpak-adreskwaliteit-laa 

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Het doel van LAA is om de kwaliteit van de adresgegevens in de Basisregistratie Personen te verbeteren, zodat overheidsorganen op basis van juiste informatie hun publieke taken kunnen uitvoeren. Dit gebeurt door persoonsgegevens te analyseren met behulp van risicoprofielen. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verwerkt de gegevens.  

 

Als na onderzoek blijkt dat de inschrijving onjuist is, dan stelt de gemeente de burger daar schriftelijk van op de hoogte. Er volgt dan een formeel traject: het adresonderzoek. De burger krijgt het verzoek om zo snel mogelijk zijn verhuizing door te geven. Als de gemeente het juiste adres heeft achterhaald dan zal de gemeente de burger verhuizen naar dit adres. Als de gemeente geen adres heeft kunnen achterhalen, dan wordt de burger uitgeschreven uit de BRP. Het is dan onbekend waar de burger verblijft en de gemeente registreert in het systeem dat het adres onbekend is.  

 

Als een onderzoek naar inschrijving van personen op het adres plaats gaat vinden, wordt er huisbezoek op het adres gedaan waarbij mogelijk de persoonlijke levenssfeer in het gedrang komt. 

Afwegingen

De juistheid van (adres)gegevens in de BRP is essentieel voor het functioneren van de Nederlandse overheid. Een overheid die haar burgers niet kent of niet weet te vinden, is niet in staat om de taken te verrichten die door de burgers aan haar zijn toevertrouwd. Het is in veel gevallen een randvoorwaarde voor het correct uitvoeren van wettelijke regelingen en voor de effectiviteit van overheidsbeleid. Voor de burger is een juiste registratie van belang voor zijn correspondentie met de overheid en om aanspraak te kunnen maken op adresgerelateerde overheidsvoorzieningen. 

 

Het algoritme zorgt voor het efficiënt en zo effectief mogelijk vinden van adressen waar de kans van incorrecte inschrijvingen op adressen groot is. Met behulp van het algoritme kun je prioriteit geven aan adressen waarbij de kans op incorrecte inschrijving groter is dan 50% en zorg je er tegelijkertijd voor dat je niet onnodig bij burgers aan de deur komt. Als een adres voldoet aan de selectiecriteria van het algoritme, wordt het adres gedeeld met een gemeente. Naar aanleiding van het signaal kan de gemeente beslissen een adresonderzoek op te starten. Dit kan ook inhouden dat de gemeente een huisbezoek aflegt. Selectie van een risicoadres leidt niet automatisch tot een aanpassing van het adresgegeven in de BRP. Dat kan alleen als de gemeente daarvoor reden ziet na het doen van een eigen onderzoek. Er is bij dit algoritme geen sprake van automatische besluitvorming. Er is altijd menselijke tussenkomst door de ambtenaar van de gemeente en het samenwerkingsverband van LAA, dat uit signaalleveranciers, RvIG, de VNG en de NVVB bestaat. Tegen de beslissing van een gemeente om het adresgegeven te wijzigen in de BRP kan bezwaar worden gemaakt. 

Menselijke tussenkomst

De afdeling Kwaliteit onderzoekt de meldingen. Elk signaal wordt handmatig/zelfstandig beoordeeld. De afdeling beoordeelt zelfstandig/handmatig of verder onderzoek noodzakelijk is. Criteria zijn afhankelijk van het signaal. Na beoordeling wordt het dossier verder opgebouwd met relevante informatie. De selectie wordt gedaan door een medewerker die daarvoor is opgeleid. De medewerker kent de achtergrond van het signaal en is gespecialiseerd in het uitvoeren van adresonderzoek. Pas als is vastgesteld dat de feitelijke situatie niet overeenkomt met de administratieve werkelijkheid start de gemeente een officieel adresonderzoek waarbij er een signaal gaat naar alle afnemers die verplicht gebruik maken van de BRP. Vanaf dat moment kan het gevolgen hebben voor de overheidsdiensten waar de burger gebruik van maakt.

Risicobeheer

De persoonlijke levenssfeer komt mogelijk in het gedrang, door het verwerken van persoonsgegevens en het afleggen van een huisbezoek door gemeenten. 

 

De signalen worden geleverd door (RVIG). Het RVIG toetst of alle signalen voldoen.  

Het systeem (LAA-monitor) waar de gegevens worden uitgewisseld voldoet aan alle gemeentelijke beveiligingsvereisten. Gegevens worden uitgewisseld via eHerkenning (https://www.eherkenning.nl/nl).  

Er is geen sprake van geautomatiseerde besluitvorming. Elk signaal dat wordt onderzocht wordt handmatig beoordeeld.  

 

Als signalen ouder zijn dan 6 maanden worden ze uit de LAA-Monitor verwijderd. Als uit een LAA-onderzoek blijkt dat de gegevens niet kloppen, dan volgt er een officieel adresonderzoek (signaal categorie 08 dat vermeld staat op de persoonslijst van de burger). Het complete dossier (verslag uit de LAA-monitor) is dan onderdeel van het officiële adresonderzoek. Dit onderzoek blijft 10 jaar bewaard (wettelijke bewaartermijn voor adresonderzoeken).  

Wettelijke basis

Wet Brp

Links naar wettelijke basis

Ministeriele regeling LAA: https://rijksoverheid.nl/documenten/regelingen/2023/05/01/ministeriele-regeling-landelijke-aanpak-adreskwaliteit-laa

Impacttoetsen

Data Protection Impact Assessment (DPIA): https://www.amsterdam.nl/privacy/specifieke/privacyverklaringen-burgerzaken-contact/adresonderzoek-basisinformatie/

Werking

Gegevens

De gegevens van de Basisregistratie personen (BRP) zoals aantal ingeschrevenen op een adres en de gegevens van de Basisregistratie adressen en gebouwen (BAG) zoals woonoppervlakte per adres en de functie en status van het adres. 

In regelgeving staat welke gegevens we mogen gebruiken bij het algoritme. Gegevens die niet worden genoemd, mogen we dus niet gebruiken. Ook gebruiken we geen (persoons)gegevens die tot discriminatie kunnen leiden. We selecteren niet op nationaliteit, geboorteplaats of afgeleiden daarvan. 

Technische werking

Een profiel bestaat uit één of meerdere selectiefactoren waarmee adresgegevens van een persoon worden geselecteerd. De selectiefactoren kunnen in onderlinge samenhang leiden tot twijfel over de juistheid van deze adresgegevens. Deze werkwijze sluit aan bij de werkwijze die in de projectfase van LAA is ontwikkeld. De algoritmes waarmee de adressen in de projectfase werden geselecteerd, hebben alle het karakter van eenvoudige, transparante, beslisbomen (rule based) met een beperkt aantal selectiefactoren en drempelwaarden. In de werkwijze van LAA is geen sprake van een systeem dat autonoom, onvoorspelbaar of oncontroleerbaar beslissingen neemt of dat zelfstandig, zonder menselijke tussenkomst, de algoritmes aanpast. De algoritmes gaan uit van correlatie tussen de aanwezigheid van de vooraf vastgestelde selectiefactoren enerzijds en een verhoogde kans op onjuiste registratie in de BRP anderzijds. Dit betekent dat het algoritme adressen selecteert die voldoen aan bepaalde kenmerken (selectiefactoren). Daarbij wordt uitgegaan van de (statistische) samenhang tussen de aanwezigheid van de selectiefactoren en een verhoogde kans op onjuiste registratie, zonder dat sprake hoeft te zijn van een oorzakelijk verband tussen beide. Een hoge correlatie betekent immers dat beide verschijnselen (de selectiefactor en onjuiste registratie) relatief vaak samen voorkomen, maar niet dat de ene per definitie de oorzaak van de andere is. De minister van BZK zal deze werkwijze voortzetten bij de uitoefening van diens ondersteunende taak. Ieder LAA-signaal wordt nog handmatig door een medewerker van de afdeling Kwaliteit beoordeeld voordat wordt overgegaan tot een eventuele vervolgactie.  

Link naar broncode

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2018/05/16/landelijke-aanpak-adreskwaliteit-gegevensbeschermingseffectbeoordeling