Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ)

Raad voor de Kinderbescherming

De SDQ is een vragenlijst die helpt om een beeld te krijgen van de sterke kanten en mogelijke psychosociale problemen bij jongeren. Het wordt in combinatie met de SPSy afgenomen. De Raad voor de Kinderbescherming gebruikt de SDQ als vast onderdeel tijdens onderzoeken in jeugdstrafzaken om de situatie van een jongere beter te begrijpen.

Laatst gewijzigd op 1 december 2025 om 12:39 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: Veld niet ingevuld.
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Recht

Begindatum

2013

Contactgegevens

[e-mail]

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Doel: De SDQ wordt door de RvdK ingezet als hulpmiddel om op een gestructureerde wijze informatie te verzamelen over het psychosociaal functioneren (sterke kanten en moeilijkheden) van een jongere. Het helpt de raadsonderzoeker om een vollediger beeld te vormen en mogelijke aandachtspunten te identificeren.

Impact: Ouders en jongeren worden gevraagd de vragenlijst zelf in te vullen. De uitkomsten worden meegenomen in de analyse van de situatie van het kind en kunnen bijdragen aan het advies dat de RvdK geeft aan bijvoorbeeld de kinderrechter. De SDQ leidt niet tot automatische beslissingen, maar ondersteunt de professionele oordeelsvorming.

Afwegingen

De RvdK kiest voor de SDQ omdat het een internationaal erkend, gevalideerd en in Nederland breed gebruikt instrument is voor het signaleren van psychosociale problematiek en sterke kanten. Het biedt een gestructureerde manier om informatie te verzamelen die anders mogelijk minder systematisch verkregen wordt. De SDQ wordt gezien als een waardevolle aanvulling op andere onderzoeksmethoden, mits zorgvuldig ingebed en geïnterpreteerd. Er wordt rekening gehouden met het feit dat het een screeningsinstrument is en geen diagnostisch middel.

Menselijke tussenkomst

De uitkomsten (scores) van de SDQ worden altijd geïnterpreteerd door een daartoe gekwalificeerde professional van de RvdK (bijv: raadsonderzoeker, gedragsdeskundige). De scores worden niet als opzichzelfstaand gegeven beschouwd, maar worden gewogen in de context van alle andere verzamelde informatie (dossierstudie, gesprekken, observaties). De professional beoordeelt de relevantie en betekenis van de scores en bespreekt deze, waar passend, met betrokkenen. Er is geen sprake van geautomatiseerde besluitvorming op basis van de SDQ-scores; menselijke analyse en professioneel oordeel zijn te allen tijde leidend.

Risicobeheer

De RvdK onderkent dat aan het gebruik van screeningsinstrumenten risico's verbonden kunnen zijn, zoals het risico op fout-positieve of fout-negatieve signaleringen, of onbedoelde stigmatisering. Om deze risico's te beheersen, wordt de SDQ ingezet door getrainde professionals die zich bewust zijn van de beperkingen van het instrument. Daarbij is er aandacht voor zorgvuldige communicatie over de resultaten met de betrokkenen om die risico’s te vermijden.

Wettelijke basis

De grondslag voor het gebruik van de SDQ door de RvdK ligt in zijn wettelijke taken. De taken die gelden bij het gebruik van de SDQ liggen vast in het Wetboek van strafrecht (Sr) en in het Wetboek van Strafvordering (Sv). De adviestaak bij een gedragsbeïnvloedende maatregel staat beschreven in artikel 77w, lid 2 Sr, de adviestaak bij inverzekeringstelling en vroeghulp staat beschreven in artikel 490 Sv en de adviestaak in strafzaken van jeugdigen staat beschreven in de artikelen 494/494a/498 Sv. Hieronder staan hyperlinks naar de wetsartikelen in de bovengenoemde volgorde.

Links naar wettelijke basis

• Artikel 77w Wetboek van Strafrecht: https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0001854&boek=Eerste&titeldeel=VIII_A&artikel=77w&z=2023-10-01&g=2023-10-01
• Artikel 490 Wetboek van Strafvordering: https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0001903&boek=Vierde&titeldeel=II&afdeling=Tweede&artikel=490&z=2023-10-01&g=2023-10-01
• Artikelen 494/494a/498 Wetboek van Strafvordering: https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0001903&boek=Vierde&titeldeel=II&afdeling=Tweede&artikel=494&z=2023-10-01&g=2023-10-01

Toelichting op impacttoetsen

Een DPIA is niet nodig omdat we geen persoonsgegevens verwerken. Er is geen risico voor betrokkenen. Mocht er wel persoonsgegevens worden verwerkt en de raadsonderzoeker actief beoordeelt dan kan het risico voor betrokkenen laag zijn, waardoor een DPIA niet verplicht is.

Werking

Gegevens

De SDQ is gebaseerd op antwoorden van zowel een ouder als de jongere zelf over gedrag, gevoelens en sociale interacties. Deze antwoorden geven een beeld van het functioneren van de jongere over de afgelopen zes maanden. De antwoorden worden gegeven op een driepuntsschaal ('niet waar', 'een beetje waar', 'zeker waar'). De uitkomst van de vragenlijst wordt in het rapport verwerkt. Waarbij het rapport aangeeft wie deze vragenlijst heeft ingevuld in de vorm van rollen (zonder naam). De rollen worden aangegeven met: jongere en vader of moeder als ze het hebben ingevuld. 

Technische werking

De antwoorden van de vragen van de SDQ worden omgezet in scores op de volgende schalen voor ouders en voor kinderen: Emotionele problemen, Gedragsproblemen, Hyperactiviteit/Aandachtstekort, Sociale problemen, en Prosociaal gedrag. Elk vraag wordt gescoord met “niet waar”, “beetje waar” of “zeker waar”. De scores van de eerste vier schalen worden opgeteld tot een “Totale Probleemscore” waaruit een conclusie komt met “Geen/Nauwelijks signalen”, “Enige signalen”, “Veel signalen”. Bij iedere schaal staat ook afzonderlijk de conclusie.

De Prosociale schaal staat apart en krijgt een eigen conclusie. Verder is er een schaal wat de “invloed genoemde moeilijkheden op omgeving en/of dagelijkse leven” aangeeft volgens één van de ouders (als die het heeft ingevuld). De conclusies die uit de schalen komen helpen bij het in beeld krijgen van de sterke kanten en mogelijke psychosociale problemen bij kinderen en jongeren. Het instrument is niet zelflerend.

Leverancier

Ontwikkelaar: Prof. Robert Goodman