Risicomodel Schenkbelasting (RMS)

Belastingdienst

Schenkbelasting wordt geheven over schenkingen, afhankelijk van het geschonken bedrag en de relatie tussen schenker en ontvanger, waarbij sinds 2018 een algoritme de Belastingdienst ondersteunt bij het beoordelen van aangiftes, hoewel beslissingen over afwijkingen nog steeds door medewerkers worden genomen.

Laatst gewijzigd op 5 februari 2025 om 14:12 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: Veld niet ingevuld.
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Overheidsfinanciën

Begindatum

Veld niet ingevuld.

Contactgegevens

[e-mail]

Link naar publiekspagina

https://over-ons.belastingdienst.nl/onderwerpen/omgaan-met-gegevens/algoritmeregister/

Link naar bronregistratie

https://over-ons.belastingdienst.nl/onderwerpen/omgaan-met-gegevens/algoritmeregister/risicomodel-schenkbelasting-rms/

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Schenkbelasting is de belasting die geheven wordt over schenkingen. Of- en hoeveel schenkbelasting er betaald moet worden, hangt af van de hoogte van het geschonken bedrag. En van de relatie tussen schenker en ontvanger. 

Zie de website van de Belastingdienst voor meer informatie.

De medewerkers van de Belastingdienst worden sinds 2018 ondersteund door een algoritme bij het beoordelen van de aangiftes Schenkbelasting. Het algoritme signaleert welke onderdelen van een aangifte aandacht vragen. De aanslagen Schenkbelasting worden voor een deel handmatig en een deel geautomatiseerd opgelegd. Beslissingen om waar nodig af te wijken van de ingediende aangifte worden niet geautomatiseerd genomen, maar door een medewerker van de Belastingdienst.

Afwegingen

Het kost veel tijd om alle aangiften die jaarlijks worden ontvangen handmatig te beoordelen. Daarom wordt de Belastingdienst door een algoritme ondersteund bij het beoordelen of een aangifte geautomatiseerd of handmatig behandeld moet worden. Dat gebeurt met relevante gegevens die bij de Belastingdienst bekend zijn. Op deze manier wordt de beschikbare capaciteit zo goed mogelijk gebruikt. Door het gebruik van het algoritme kan de beoordeling zorgvuldiger en efficiënter worden gedaan. Het algoritme draagt bij aan het systematisch en nauwkeurig controleren van aangiften. 

Menselijke tussenkomst

Menselijke tussenkomst in de context van de Belastingdienst houdt in dat een bevoegde en deskundige medewerker een wezenlijke rol speelt in de besluitvorming.Bij de werking van het algoritme is sprake van menselijke tussenkomst, maar er worden ook beslissingen genomen door het algoritme. Het algoritme detecteert, selecteert en neemt beslissingen. Bij situaties waarin het algoritme de beslissing niet kan nemen (zoals complexere situaties of afwijking van de aangifte) is er sprake van menselijke tussenkomst door een medewerker.

Risicobeheer

De Belastingdienst neemt verschillende maatregelen om de risico's van het gebruik van het algoritme te beheersen.

• 1.   Transparantie

De Belastingdienst publiceert informatie over het algoritme in het algoritmeregister van de Belastingdienst en van de Rijksoverheid.

Daarmee hebben burgers inzicht in het gebruik en de werking van het algoritme.

• 2.   Geautomatiseerde besluitvorming

In de beschrijving van een algoritme wordt dit uitgelegd en wordt ook het aspect van menselijke tussenkomst nader toegelicht.

• 3.   Privacybescherming en rechtmatigheid

De Belastingdienst zorgt ervoor dat het gebruik van de gegevens wordt getoetst aan de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).

In de beschrijving van het algoritme wordt ook de link gelegd met de toepasselijke wet- en regelgeving.

• 4.   Verantwoordelijkheid

Aan de hand van het beleidskader Algoritmeregister Belastingdienst zijn de verantwoordelijkheden en taken bij het gebruik van algoritmen duidelijk beschreven en geborgd.

• 5.   Monitoring en evaluatie

De werking van de algoritmen worden periodiek getoetst. Op basis daarvan kunnen selectieregels worden aangepast.

Wettelijke basis

• Algemene wet inzake rijksbelastingen
• Algemene wet bestuursrecht
• Algemene verordening gegevensbescherming
• Uitvoeringswet algemene verordening gegevensbescherming
• Wet Inkomstenbelasting 2001
• Wet algemene bepalingen Burgerservicenummer
• Archiefwet 1995
• Successiewet 1956

Links naar wettelijke basis

• Algemene wet inzake rijksbelastingen: https://wetten.overheid.nl/BWBR0002320/
• Algemene wet bestuursrecht: https://wetten.overheid.nl/BWBR0005537/
• Algemene verordening gegevensbescherming: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32016R0679
• Uitvoeringswet algemene verordening gegevensbescherming: https://wetten.overheid.nl/BWBR0040940/
• Wet Inkomstenbelasting 2001: https://wetten.overheid.nl/BWBR0011353/
• Wet algemene bepalingen Burgerservicenummer: https://wetten.overheid.nl/BWBR0022428/
• Archiefwet 1995: https://wetten.overheid.nl/BWBR0007376/
• Successiewet 1956: https://wetten.overheid.nl/BWBR0002226/

Toelichting op impacttoetsen

Het gebruik van de gegevens dient te worden getoetst aan de AVG. 

De AVG schrijft voor dat er niet meer gegevens gebruikt mogen worden dan noodzakelijk is. Dat heet dataminimalisatie. De Belastingdienst onderzoekt regelmatig of de gebruikte gegevens nog nodig zijn en dus gebruikt mogen worden. 

Werking

Gegevens

• Aangiftegegevens Schenkbelasting
• Identificerende gegevens schenker en ontvanger
• Indicatie zeer vermogende personen
• Vastgoedgegevens
• Lening gegevens
• Aangiftegegevens Inkomstenheffing (IH)
• Gegevens ANBI Regeling
• Bezwaargegevens

Links naar gegevensbronnen

• Aangiftegegevens Schenkbelasting: Belastingdienst
• Identificerende gegevens schenker en ontvanger: Basisregistratie Personen (BRP)
• Indicatie zeer vermogende personen: Belastingdienst
• Vastgoedgegevens: Belastingdienst
• Lening gegevens: Belastingdienst
• Aangiftegegevens Inkomstenheffing (IH): Belastingdienst
• Gegevens ANBI Regeling: Belastingdienst
• Bezwaargegevens: Belastingdienst

Technische werking

Het algoritme bestaat uit selectieregels die inhoudsdeskundigen hebben opgesteld op basis van wet- en regelgeving en expertise. Het algoritme is niet zelflerend. Dat betekent dat het algoritme zichzelf niet ontwikkelt tijdens het gebruik ervan.

Leverancier

Het algoritme is bij de Belastingdienst zelf ontwikkeld en wordt ook intern onderhouden.