Optimale verdeling tussen fiscale partners

Belastingdienst

Op deze pagina vindt u informatie over het algoritme ‘Optimale verdeling tussen fiscale partners’. Dit algoritme berekent automatisch een fiscaal zo gunstig mogelijke verdeling van aftrekposten en gemeenschappelijke inkomsten tussen partners die samen aangifte doen.

Laatst gewijzigd op 3 juni 2025 om 11:35 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: Veld niet ingevuld.
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Overheidsfinanciën

Begindatum

Veld niet ingevuld.

Contactgegevens

[e-mail]

Link naar publiekspagina

https://over-ons.belastingdienst.nl/onderwerpen/omgaan-met-gegevens/algoritmeregister/

Link naar bronregistratie

https://over-ons.belastingdienst.nl/onderwerpen/omgaan-met-gegevens/algoritmeregister/

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Bij het doen van een gezamenlijke aangifte inkomstenbelasting moeten fiscale partners gemeenschappelijke inkomsten en aftrekposten onderling verdelen. In de praktijk blijkt dat veel belastingplichtigen hierbij geen optimaal belastingvoordeel behalen. Dit kan leiden tot een hogere belastingdruk dan nodig.

Het algoritme ondersteunt belastingplichtigen bij het bepalen van de fiscaal meest voordelige verdeling. Het doet dit door op basis van de ingevoerde gegevens automatisch een verdeelvoorstel te berekenen. De gebruiker kan dit voorstel accepteren of handmatig aanpassen. Hiermee helpt het algoritme burgers om gemakkelijker tot een juiste en voordelige aangifte te komen. De uitkomst van het algoritme betreft altijd een fiscale optimalisatie, waarbij geen rekening wordt gehouden met mogelijke effecten op andere inkomensafhankelijke regelingen zoals toeslagen.

Afwegingen

Het proces van het automatisch voorstellen van een optimale verdeling tussen fiscale partners in de aangifte is belangrijk voor het financiële belang van burgers. Dit willen we zorgvuldig doen. Het algoritme kan een medewerker van de Belastingdienst daarbij ondersteunen. De beoordeling is daardoor zorgvuldiger, efficiënter en eenvormiger.

Het algoritme draagt bij aan het systematisch en nauwkeurig berekenen van een fiscaal voordelige verdeling van aftrekposten en gemeenschappelijke inkomsten. Door het inzetten van een algoritme kunnen deze berekeningen sneller worden uitgevoerd. De burger kan hierdoor sneller duidelijkheid krijgen over het verwachte belastingbedrag.

Het algoritme bepaalt de beoordeling op basis van de relevante gegevens.

Het alternatief is dat een burger deze verdeling handmatig moet uitvoeren en controleren. Dit zou het proces foutgevoeliger maken en minder efficiënt.

Menselijke tussenkomst

Bij de werking van het algoritme is altijd sprake van menselijke tussenkomst. Het algoritme berekent een fiscaal optimaal verdeelvoorstel op basis van de opgegeven gegevens en toont dit aan de belastingplichtige in de online aangifteomgeving. De burger beslist zelf of hij dit voorstel overneemt of een eigen verdeling wil hanteren. De verantwoordelijkheid voor de gekozen verdeling ligt daarmee bij de belastingplichtige.

Risicobeheer

De Belastingdienst neemt verschillende maatregelen om de risico's van het gebruik van het algoritme te beheersen.

• 1.   Transparantie

De Belastingdienst publiceert informatie over het algoritme in het algoritmeregister van de Belastingdienst en van de Rijksoverheid.

Daarmee hebben burgers inzicht in het gebruik en de werking van het algoritme.

• 2.   Geautomatiseerde besluitvorming

In de beschrijving van een algoritme wordt dit uitgelegd en wordt ook het aspect van menselijke tussenkomst nader toegelicht.

• 3.   Privacybescherming en rechtmatigheid

De Belastingdienst zorgt ervoor dat het gebruik van de gegevens wordt getoetst aan de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).

In de beschrijving van het algoritme wordt ook de link gelegd met de toepasselijke wet- en regelgeving.

• 4.   Verantwoordelijkheid

Aan de hand van het beleidskader Algoritmeregister Belastingdienst zijn de verantwoordelijkheden en taken bij het gebruik van algoritmen duidelijk beschreven en geborgd.

• 5.   Monitoring en evaluatie

De werking van de algoritmen worden periodiek getoetst. Op basis daarvan kunnen selectieregels worden aangepast.

Wettelijke basis

1. Algemene wet inzake rijksbelastingen: 
2. Algemene wet bestuursrecht: 
3. Algemene verordening gegevensbescherming: 
4. Uitvoeringswet algemene verordening gegevensbescherming: 
5. Wet Inkomstenbelasting 2001:
6. Wet algemene bepalingen Burgerservicenummer:
7. Archiefwet 1995: 

Links naar wettelijke basis

• Algemene wet inzake rijksbelastingen: : https://wetten.overheid.nl/BWBR0002320/
• Algemene wet bestuursrecht: : https://wetten.overheid.nl/BWBR0005537/
• Algemene verordening gegevensbescherming: : https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32016R0679
• Uitvoeringswet algemene verordening gegevensbescherming: : https://wetten.overheid.nl/BWBR0040940/
• Wet Inkomstenbelasting 2001:: https://wetten.overheid.nl/BWBR0011353/
• Wet algemene bepalingen Burgerservicenummer:: https://wetten.overheid.nl/BWBR0022428/
• Archiefwet 1995: : https://wetten.overheid.nl/BWBR0007376/

Toelichting op impacttoetsen

Het gebruik van de gegevens dient te worden getoetst aan de AVG.

De AVG schrijft voor dat er niet meer gegevens gebruikt mogen worden dan noodzakelijk is. Dat heet dataminimalisatie. De Belastingdienst onderzoekt regelmatig of de gebruikte gegevens nog nodig zijn en dus gebruikt mogen worden. 

Werking

Gegevens

1. Identificerende gegevens (nationaal)- identificatienummer/BSN
2. Aangiftegegevens inkomensheffing
3. Gegevens over gemeenschappelijke aftrekposten
4. Gegevens over gemeenschappelijke inkomsten
5. Verrekenbare heffingskortingen en verzilverbaarheid

Links naar gegevensbronnen

• Identificerende gegevens (nationaal)- identificatienummer/BSN: Basisregistratie Personen (BRP)
• Aangiftegegevens inkomensheffing: Belastingdienst
• Gegevens over gemeenschappelijke aftrekposten: Belastingdienst
• Gegevens over gemeenschappelijke inkomsten: Belastingdienst
• Verrekenbare heffingskortingen en verzilverbaarheid: Belastingdienst

Technische werking

Het algoritme bestaat uit selectieregels die inhoudsdeskundigen hebben opgesteld op basis van wet- en regelgeving en expertise.

Het algoritme berekent aan de hand van de gegevens uit de aangifte en vooraf vastgestelde rekenregels een fiscaal optimale verdeling van gemeenschappelijke inkomsten en aftrekposten tussen fiscale partners. Deze voorgestelde verdeling wordt als keuze aan de gebruiker getoond in de online aangifteomgeving (OLAV).

De uitkomst van het algoritme is een verdeelvoorstel dat leidt tot het laagst mogelijke gezamenlijke bedrag aan verschuldigde belasting. De gebruiker kan dit voorstel overnemen of handmatig een andere verdeling kiezen.

Het algoritme is niet zelflerend. Dat betekent dat het algoritme zichzelf niet ontwikkelt tijdens het gebruik ervan.