Automatische controle inkomsten op Bijstandsuitkering

Gemeente Den Haag

Het algoritme ondersteunt bij de controle op de verrekening van inkomsten op de bijstandsuitkeringen door inkomensgegevens uit de UWV-loonaangifteketen te controleren en automatisch te verwerken.

Laatst gewijzigd op 28 november 2025 om 7:38 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: DPIA, IAMA
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Sociale zekerheid

Begindatum

2025-04

Contactgegevens

[e-mail]

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Het algoritme bepaalt snel en zonder fouten welk bedrag van de uitkering afgaat. Het gebruikt hiervoor gegevens uit de Basisregistratie Inkomen (BRI). Voor inwoners betekent dit dat de verrekening automatisch gaat en ze meestal geen loonstroken meer hoeven in te leveren.

Afwegingen

Het algoritme helpt de gemeente om gegevens te verwerken. Medewerkers kunnen hierdoor sneller en makkelijker werken en er worden minder fouten gemaakt. Ook zorgt het ervoor dat iedereen eerlijk en hetzelfde wordt behandeld.

Het nadeel is dat het algoritme geen uitzonderingen of fouten in de loonadministratie herkent. Daarom controleren medewerkers altijd de moeilijke situaties.

Zo zorgt de gemeente dat het systeem betrouwbaar blijft en dat de regels van de Participatiewet worden gevolgd.

Menselijke tussenkomst

Het dossier gaat automatisch naar een medewerker als: 

- Het algoritme te weinig gegevens heeft.

- De situatie anders is dan de vaste regels.

- Het bedrag meer is dan € 150.

- Het inkomen nog niet bekend is. 

 

De medewerker kijkt dan zelf naar de situatie en kan het resultaat aanpassen.  

Risicobeheer

Bij de vooraf bepaalde risico's gaat het dossier automatisch naar een medewerker. Die kijkt er zelf naar. Ook gebruikt de gemeente een dashboard om te zien of er nieuwe risico's zijn, zoals fouten in de loongegevens.

Wettelijke basis

In de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen (Suwi) is geregeld dat de gemeente bekende gegevens over werk en inkomen mag gebruiken. Bijvoorbeeld om te bepalen hoeveel uitkering iemand ontvangt. De Wet Eenmalige Uitvraag (WEU) zorgt ervoor dat inwoners niet opnieuw gegevens hoeven te sturen als de gemeente of uitkeringsinstatie die al heeft.

Links naar wettelijke basis

• Besluit SUWI: https://wetten.overheid.nl/BWBR0013060/2024-01-01
• Besluit SUWI: https://wetten.overheid.nl/BWBR0013267/2024-12-31#BijlageII

Impacttoetsen

• Data Protection Impact Assessment (DPIA)
• Impact Assessment Mensenrechten en Algoritmes (IAMA)

Werking

Gegevens

• Soort gegevens: BSN, netto-inkomen, belastbaar loon, vakantiegeldreserveringen en informatie over de bijstandsuitkering.

• Bronnen: de Polisadministratie van het UWV, het Inlichtingenbureau, en uit ons eigen uitkeringssysteem Socrates.

• Persoonsgegevens: alleen de gegevens die nodig zijn voor de berekening. De gemeente gebruikt geen persoonskenmerken, zoals leeftijd of nationaliteit.

Technische werking

Het algoritme volgt vaste regels en leert niet zelf.

• Informatie die het algoritme gebruikt: inkomensgegevens van het Inlichtingenbureau, op basis van de UWV-loonaangifteketen, en uitkeringsgegevens uit Socrates, het systeem van de gemeente.

• Zo werkt het: de loongegevens worden volgens vaste regels gecontroleerd of ze compleet en juist zijn. Het algoritme beslist dan of het inkomen automatisch kan worden verrekend met de uitkering, of dat een medewerker het moet controleren.

• Wat het oplevert: het inkomen wordt automatisch verrekend met de bijstandsuitkering. Of er wordt een opdracht gegeven aan een medewerker.

Leverancier

Wigo4it