Eerste Hulp bij Geldzaken

Gemeente Groningen

Eerste Hulp bij Geldzaken is het zo vroeg mogelijk signaleren van betalingsachterstanden om schulden te voorkomen. De gemeente ontvangt meldingen van zorgverzekeraars, energiebedrijven, verhuurders en drinkwaterbedrijven. De gemeente kan na melding helpen met geldzaken. Deze meldingen kunnen worden gedaan dankzij de wet Schuldhulpverlening. 

Laatst gewijzigd op 15 december 2023 om 12:08 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: DPIA
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Sociale zekerheid

Begindatum

04-2020

Contactgegevens

[e-mail]

Link naar publiekspagina

https://gemeente.groningen.nl/eerste-hulp-bij-geldzaken

Link naar bronregistratie

https://gemeente.groningen.nl/open-data

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Het doel van het algoritme is vroegsignalering. Daarmee bedoelen we dat we als gemeente zo vroeg mogelijk onze inwoners willen helpen bij beginnende betalingsachterstanden. Betalingsachterstanden kunnen namelijk een voorspeller zijn voor de aanwezigheid of het ontstaan van financiële problemen of (problematische) schulden. Veel mensen met schulden vragen niet of heel laat om hulp. Door er op tijd bij te zijn en hulp aan te bieden willen we voorkomen dat de betalingsachterstanden groter worden en zich ontwikkelen tot een problematische schuldsituatie. Daarnaast helpt het maatschappelijke kosten voor schuldhulpverlening te verminderen en zorgt het ervoor dat schuldeisers hun geld eerder krijgen. 

De impact van het algoritme zelf is niet zo groot. Vanuit wetgeving is vroegsignalering een gemeentelijke taak. Het algoritme is een belangrijk hulpmiddel voor de gemeente. Zonder het algoritme zou alles handmatig gedaan moeten worden, wat veel meer tijd zou kosten.

Afwegingen

De gemeente krijgt allerlei signalen van andere organisaties binnen. Deze signalen moeten verwerkt worden. Een algoritme doet dit sneller en efficiënter dan wanneer we dit handmatig zouden doen. Daarnaast kun je prioriteren op urgentie en op de manier van benaderen. Er is een minder grote kans op willekeur.

Een nadeel is dat het systeem soms star is. Zo kan er meerdere keren het voorstel komen dat een huisbezoek de beste aanpak is, terwijl de inwoner meerdere keren niet thuis was. Dan blijft het systeem daarop sturen, terwijl een andere actie slimmer is in dit specifieke geval. Dit is wel handmatig te corrigeren. 

Menselijke tussenkomst

Na het ontvangen van het signaal volgt er een beoordeling van het signaal. De gemeente controleert:

- de inschrijving van de inwoner in de BRP;

- of er al schuldhulpverlening betrokken is bij deze inwoner;

- de kwaliteit van het signaal, bijvoorbeeld een opvallend laag bedrag of een vermoeden van onvoldoende invulling van sociaal incasso (proportionaliteit).

De gemeente kan daarnaast ook bijsturen door een aantal criteria in de applicatie aan te passen, zoals bijvoorbeeld het aantal maanden achterstand waar naar gekeken wordt. Nadat er een lijst is samengesteld met op te pakken signalen, wordt deze doorgezet naar de uitvoerders binnend de gemeente die er mee aan de slag gaan. Dit gebeurt vanuit de applicatie RIS Vroeg eropaf. 

Risicobeheer

De gemeente verwerkt alle gegevens volgens de richtlijnen van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). 

De gemeente is afhankelijk van kwaliteit en aanvoer van partnerorganisaties. Dit wordt goed gemonitord door de gemeente. 

De gemeente houdt zich aan de wettelijke bewaartermijnen. De signalen en de communicatie hierover zijn zes maanden inzichtelijk. Daarna is deze informatie niet meer terug te vinden. Bij accepteren hulp door een inwoner kan deze termijn wettelijk verlengd worden. 

Wettelijke basis

De gemeente ontvangt de signalen en biedt ondersteuning bij geldproblemen vanuit de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening en het bijbehorende Besluit gemeentelijke schuldhulpverlening. Deze wet en dit besluit regelt dat mensen met (dreigende) problematische schulden bij gemeenten terecht kunnen voor advies, schuldbemiddeling of een schuldregeling.

Links naar wettelijke basis

• Wet gemeentelijke schuldhulpverlening: https://wetten.overheid.nl/BWBR0031331
• Besluit gemeentelijke schuldhulpverlening: https://wetten.overheid.nl/BWBR0043850

Impacttoetsen

DPIA

Werking

Gegevens

De gemeente krijgt zes soorten signalen door:

1. achterstand betalen huur;

2. achterstand betalen drinkwater;

3. achterstand betalen zorgverzekering;

4. achterstand betalen elektra;

5. achterstand betalen gas;

6. achterstand betalen warmte.

De gemeente ontvangt signalen van organisaties zoals Pandomo, Waterbedrijf Groningen, Zilveren Kruis en Essent. Op de website van de gemeente hebben wij een lijst met bedrijven en organisaties waarmee wij samenwerken.

De gemeente krijgt van de verschillende instanties naam, adres en woonplaatsgegevens, contactgegevens (emailadres en telefoonnummer), de hoogte van de betaalachterstand en het aantal maanden betaalachterstand. Daarnaast geven zorgverzekeraars ook het burgerservincenummer (BSN) door. 

De gemeente Groningen volgt hierbij het Landelijke Convenant Vroegsignalering (LCV) van de NVVK. 

Links naar gegevensbronnen

• Meer uitleg over de gebruikte gegevens en vroegsignalering:: https://www.nvvk.nl/l/library/download/urn:uuid:1537cc8e-3d06-4e54-acb4-bfbf2a7accb1/230831+module+vroegsignalering+mobiel.pdf
• De lijst met bedrijven en organisaties waar wij mee samenwerken: https://gemeente.groningen.nl/eerste-hulp-bij-geldzaken

Technische werking

De gemeente Groningen gebruikt de webapplicatie RIS matching. In deze applicatie worden de gegevens door een organisatie aangeleverd in excel of via een csv bestand. Voor de medewerkers van de gemeente is vervolgens zichtbaar welke dataleveranciers hun gegevens hebben doorgegeven en hoeveel signalen er in dit bestand staan. De gemeente bepaalt hoe er gematcht wordt. Standaard gebeurt dit op basis van postcode en huisnummer combinaties. Het programma sorteert de lijst op basis van de door gemeente bepaalde prioriteit (aantal signalen van verschillende dataleveranciers, soort achterstand, hoogte achterstand) maar ook op basis van de beschikbare capaciteit.

Dit bepaalt wie er benaderd wordt en op welke manier. Ook maakt de leeftijd hierbij uit. Zo worden jongeren bijvoorbeeld standaard eerst benaderd via een sms.

Leverancier

xxllnc