Detecteren risico’s in douaneaangiften op producten die onder de biologische wetgeving vallen

Douane

Dit algoritme helpt de Douane en haar handhavingspartners om op basis van risico's goederen te selecteren voor controle. Het gebruikt aangiftegegevens van bedrijven en kijkt of er wel of juist geen risico's zijn op het binnenbrengen en de invoer van producten die onder de biologische wetgeving vallen.

Laatst gewijzigd op 2 mei 2025 om 12:47 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: Veld niet ingevuld.
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Natuur en milieu

Begindatum

04-2015

Contactgegevens

[e-mail]

Link naar publiekspagina

https://belastingnet.belastingdienst.nl/cms/html/boeken/HVGEM/biologische_landbouwproducten.html

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Het doel van dit algoritme is om zendingen te selecteren voor controle die de Europese Unie, via het grondgebied van Nederland, binnenkomen en die in Nederland worden ingevoerd. Het algoritme richt zich op zendingen met biologische producten. De wettelijke grondslag is Verordening (EU) 2018/848 van het Europees Parlement en de Raad van 30 mei 2018 inzake de biologische productie en de etikettering van biologische producten. De Douane treedt hier op in samenwerking met Stichting Keur Alternatief voortgebrachte Landbouwproducten (SKAL). De Douane controleert bedrijven op basis van de uitkomsten meer of juist minder.

Afwegingen

De Douane verwerkt jaarlijks 700 miljoen aangiften, onder andere op het gebied van biologische producten. Met dit algoritme (risicoprofielen) kan de Douane aangiften efficiënter en sneller beoordelen dan zonder gebruik van dit algoritme. Zo worden aangiften sneller goedgekeurd of gecontroleerd. En worden goederen sneller vrijgegeven. Ook zorgt het algoritme dat 'bekende en betrouwbare' bedrijven juist minder gecontroleerd worden.

Menselijke tussenkomst

Levert een aangifte een match op met een risicoprofiel, dan bekijkt een Douanemedewerker de aangifte op basis van het algoritme. Indien nodig, vraagt de Douane medewerker om meer informatie. De beslissing om een aangifte goed te keuren, of om juist te gaan controleren, wordt door een mens genomen.

Risicobeheer

Een risicoprofiel wordt altijd door een tweede douanemedewerker gecontroleerd (4-ogenprincipe) voor gebruik. En zodra het profiel in gebruik is, wordt periodiek gecontroleerd hoeveel aangiften een match opleveren. Als het nodig is, kan het profiel worden aangepast. Jaarlijks evalueert de Douane per profiel of het nodig is om deze te verfijnen, verlengen of beëindigen. De Douane monitort interne en externe klachten en incidenten, bijvoorbeeld als een profiel onterecht rakingen genereert en daardoor teveel aangiften aanwijst als hoger risico.

Wettelijke basis

De wettelijke basis voor controles op het gebied Biologische producten ligt in het Douanewetboek van de Unie (DWU), de algemene Douanewet, Landbouwwet, Verordening (EU) Verordening (EU) 2018/848. Het gebruik van risicoprofielen is ook vastgelegd in artikel 46 van het DWU. Dat zegt dat douanecontroles zich hoofdzakelijk moeten baseren op een risicoanalyse door elektronische gegevensverwerkingstechnieken.

Links naar wettelijke basis

• Douanewetboek van de Unie (DWU): https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:32013R0952
• Algemene Douanewet: https://wetten.overheid.nl/BWBR0023746/2016-07-01
• Verordening (EU) 2018/848: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/ALL/?uri=CELEX%3A32018R0848#
• Landbouwwet: https://wetten.overheid.nl/BWBR0002252/2019-01-01

Werking

Gegevens

Het algoritme kan alle gegevens uit de aangifte van goederen gebruiken. Bijvoorbeeld goederensoort, goederencode, bescheidcode, gewicht, aantal colli, ontvanger, aangever, verzender, land van verzending, EORI-nummer, vervoermiddel etc.

Links naar gegevensbronnen

Gegevensvereisten douaneaangiften (zie Bijlage B Gedelegeerde Verordening Douanewetboek van de Unie + Bijlage VIa van de Algemene Douaneregeling): https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/douane_voor_bedrijven/naslagwerken_en_overige_informatie/andere_onderwerpen/gegevensvereisten/

Technische werking

Het algoritme bestaat uit beslisregels die zijn opgesteld in samenwerking met inhoudsdeskundigen. Deze beslisregels zorgen voor inschattingen welke aangiften een hoger risico hebben bij het binnenbrengen en invoeren van biologische producten. Deze beslisregels zijn gebaseerd op 'if-then-else' combinaties.

Een voorbeeld: als (if) uit de informatie die we hebben over een zending blijkt dat de goederen een afwijkend gewicht hebben, (then) dan wordt de aangifte handmatig gecontroleerd en wordt de zending mogelijk geselecteerd voor uitgebreide inspectie. Als de goederen geen afwijkend gewicht hebben (else), houden we de zending niet tegen. Of in elk geval niet op basis van dit criterium.

Leverancier

Intern ontwikkeld