Detecteren risico’s in douaneaangiften: binnenbrengen en invoer van niet-dierlijke levensmiddelen

Douane

Dit algoritme helpt de Douane en haar handhavingspartners om op basis van risico's goederen te selecteren voor controle. Het gebruikt onder andere aangiftegegevens van bedrijven en berekent of er wel of juist geen risico's zijn op niet-conforme levensmiddelen van niet-dierlijke oorsprong.

Laatst gewijzigd op 2 april 2025 om 12:57 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: Veld niet ingevuld.
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Zorg en gezondheid

Begindatum

01-2008

Contactgegevens

[e-mail]

Link naar publiekspagina

https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/douane_voor_bedrijven/veiligheid_gezondheid_economie_en_milieu_vgem/vgem_algemeen/vgem_algemeen_2

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Het doel van dit algoritme is om zendingen te selecteren voor controle die de Europese Unie, via het grondgebied van Nederland, binnenkomen en die in Nederland worden ingevoerd. Het algoritme richt zich op controle van zendingen met levensmiddelen van niet-dierlijke oorsprong. De Douane treedt hier op in samenwerking met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). De Douane controleert bedrijven op basis van de uitkomsten meer of juist minder.

Afwegingen

De Douane verwerkt jaarlijks 700 miljoen aangiften, onder andere op het gebied van voedselveiligheid. Met dit algoritme (risicoprofielen) kan de Douane aangiften efficiënter en sneller beoordelen. Zo worden aangiften sneller goedgekeurd of gecontroleerd. En worden goederen sneller vrijgegeven. Ook zorgt het algoritme dat 'bekende en betrouwbare' bedrijven juist minder gecontroleerd worden.

Menselijke tussenkomst

Levert een aangifte een match op met een risicoprofiel, dan beoordeelt een Douanemedewerker de aangifte. Indien dit nodig is, vraagt de Douane medewerker om meer informatie. De beslissing om een aangifte goed te keuren, of om juist te gaan controleren, wordt door een mens genomen.

Risicobeheer

Een risicoprofiel wordt altijd door een tweede douanemedewerker gecontroleerd (4-ogenprincipe) voor gebruik. En zodra het profiel in gebruik is, wordt periodiek gecontroleerd hoeveel aangiften een match opleveren. Als het nodig is, kan het profiel worden aangepast. Jaarlijks evalueert de Douane per profiel of het nodig is om deze te verfijnen, verlengen of beëindigen. De Douane monitort interne en externe klachten en incidenten, bijvoorbeeld als een profiel onvoldoende specifiek is en daardoor teveel aangiften aanwijst als hoger risico.

Wettelijke basis

De wettelijke basis voor controles op het gebied van voedselveiligheid ligt in het Douanewetboek van de Unie (DWU), de algemene Douanewet, Controleverordening (EU) 2017/625 en de Warenwet. Het gebruik van risicoprofielen is ook vastgelegd in artikel 46 van het DWU. Dat zegt dat douanecontroles zich hoofdzakelijk moeten baseren op een risicoanalyse door elektronische gegevensverwerkingstechnieken.

Links naar wettelijke basis

• Douanewetboek van de Unie (DWU): https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:32013R0952
• Algemene Douanewet: https://wetten.overheid.nl/BWBR0023746/2016-07-01
• Controleverordening (EU) 2017/625: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX%3A32017R0625
• Warenwet: https://wetten.overheid.nl/BWBR0001969/2023-04-19

Werking

Gegevens

Het algoritme kan alle gegevens uit de aangifte van goederen gebruiken. Bijvoorbeeld goederensoort, goederencode, gewicht, aantal colli, ontvanger, aangever, verzender, land van verzending, EORI-nummer, vervoermiddel etc.

Links naar gegevensbronnen

Gegevensvereisten douaneaangiften (zie Bijlage B Gedelegeerde Verordening Douanewetboek van de Unie + Bijlage VIa van de Algemene Douaneregeling): https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/douane_voor_bedrijven/naslagwerken_en_overige_informatie/andere_onderwerpen/gegevensvereisten/

Technische werking

Het algoritme bestaat uit beslisregels die zijn opgesteld in samenwerking met inhoudsdeskundigen. Deze beslisregels zorgen voor inschattingen welke aangiften een hoger risico hebben bij het binnenbrengen en invoeren van levensmiddelen van niet-dierlijke oorsprong. Deze beslisregels zijn gebaseerd op 'if-then-else' combinaties.

Een voorbeeld: als (if) uit de informatie die we hebben over een zending blijkt dat de goederen een afwijkend gewicht hebben, (then) dan wordt de aangifte handmatig gecontroleerd en wordt de zending mogelijk geselecteerd voor uitgebreide inspectie. Als de goederen geen afwijkend gewicht hebben (else), houden we de zending niet tegen. Of in elk geval niet op basis van dit criterium.

Leverancier

Intern ontwikkeld