Uitnodigen tot het doen van aangifte Inkomstenbelasting (IH)

Belastingdienst

De Belastingdienst beoordeelt ieder jaar welke burgers verplicht zijn om aangifte inkomstenbelasting (IH) te doen. Wie aan de voorwaarden voldoet, ontvangt hiervoor een uitnodiging. Deze uitnodiging brengt een wettelijke verplichting met zich mee om aangifte te doen.

Laatst gewijzigd op 1 mei 2025 om 15:41 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: Veld niet ingevuld.
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Overheidsfinanciën

Begindatum

Veld niet ingevuld.

Contactgegevens

[e-mail]

Link naar publiekspagina

https://over-ons.belastingdienst.nl/onderwerpen/omgaan-met-gegevens/algoritmeregister/

Link naar bronregistratie

https://over-ons.belastingdienst.nl/onderwerpen/omgaan-met-gegevens/algoritmeregister/

Verantwoord gebruik

Doel en impact

De Belastingdienst beoordeelt ieder jaar welke burgers verplicht zijn om aangifte inkomstenbelasting (IH) te doen. Wie aan de voorwaarden voldoet, ontvangt hiervoor een uitnodiging. Deze uitnodiging brengt een wettelijke verplichting met zich mee om aangifte te doen.

Daarnaast zijn er burgers van wie wordt vermoed dat zij recht hebben op een teruggave. In die gevallen is er géén aangifteplicht, maar kan het wel voordelig zijn om aangifte te doen. Ook deze beoordeling gebeurt binnen hetzelfde proces, maar leidt niet tot een uitnodiging.

Het doel van het algoritme is om automatisch vast te stellen of er voor een burger sprake is van een aangifteplicht. Dit gebeurt op basis van vooraf opgestelde selectieregels en gegevens uit verschillende administraties.

De beoordeling maakt gebruik van verschillende onderdelen die:

• Het inkomen en de fiscale situatie van de burger vaststellen;
• Controleren of er een verplichting tot aangifte geldt;
•  De aangifteplicht en onderbouwing administratief vastleggen;
• De benodigde gegevens verzamelen voor de beoordeling.

Afwegingen

Het proces Uitnodigen tot het doen van aangifte is belangrijk voor het tijdig en correct informeren van burgers over hun aangifteplicht of mogelijke teruggave. Dit willen we zorgvuldig doen. Het algoritme kan een medewerker van de Belastingdienst daarbij ondersteunen. De beoordeling is daardoor zorgvuldiger, efficiënter en eenvormiger.

Het algoritme draagt bij aan het systematisch en nauwkeurig controleren van belastinggegevens. Door het inzetten van een algoritme kunnen deze beoordelingen sneller worden verwerkt. De burger kan hierdoor sneller duidelijkheid krijgen.

Het algoritme bepaalt de beoordeling op basis van de relevante gegevens.

Het alternatief is dat een medewerker bij alle gevallen handmatig de gegevens moet verzamelen en beoordelen. Dit zou het proces foutgevoeliger maken en minder efficiënt.

Menselijke tussenkomst

Menselijke tussenkomst in de context van de Belastingdienst houdt in dat een bevoegde en deskundige medewerker een wezenlijke rol speelt in de besluitvorming.

Bij de werking van het algoritme is sprake van menselijke tussenkomst, maar er worden ook beslissingen genomen door het algoritme. Het algoritme detecteert, selecteert en neemt beslissingen over het al dan niet versturen van een uitnodiging tot het doen van aangifte. 

Risicobeheer

Een belangrijk risico bij dit algoritme is dat belastingplichtigen onterecht géén uitnodiging tot het doen van aangifte ontvangen, terwijl zij daartoe wel verplicht zijn. Dit kan ertoe leiden dat zij hun fiscale verplichtingen niet nakomen, mogelijk zonder dat zij dat zelf weten.

Om dit risico te beperken, worden de selectiecriteria zorgvuldig opgesteld en gebaseerd op actuele gegevens. Daarnaast worden de regels periodiek geëvalueerd en waar nodig aangepast.

Wettelijke basis

1. Algemene wet inzake rijksbelastingen: 
2. Algemene wet bestuursrecht: 
3. Algemene verordening gegevensbescherming: 
4. Uitvoeringswet algemene verordening gegevensbescherming: 
5. Wet op de Loonbelasting 1964:
6. Wet Inkomstenbelasting 2001:
7. Wet algemene bepalingen Burgerservicenummer:
8. Archiefwet 1995: 

Links naar wettelijke basis

• Algemene wet inzake rijksbelastingen: : https://wetten.overheid.nl/BWBR0002320/
• Algemene wet bestuursrecht: : https://wetten.overheid.nl/BWBR0005537/
• Algemene verordening gegevensbescherming: : https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32016R0679
• Uitvoeringswet algemene verordening gegevensbescherming: : https://wetten.overheid.nl/BWBR0040940/
• Wet op de Loonbelasting 1964:: https://wetten.overheid.nl/BWBR0002471/
• et Inkomstenbelasting 2001:: https://wetten.overheid.nl/BWBR0011353/
• Wet algemene bepalingen Burgerservicenummer:: https://wetten.overheid.nl/BWBR0022428/
• Archiefwet 1995: : https://wetten.overheid.nl/BWBR0007376/

Toelichting op impacttoetsen

Het gebruik van de gegevens dient te worden getoetst aan de AVG.

De AVG schrijft voor dat er niet meer gegevens gebruikt mogen worden dan noodzakelijk is. Dat heet dataminimalisatie. De Belastingdienst onderzoekt regelmatig of de gebruikte gegevens nog nodig zijn en dus gebruikt mogen worden.

Werking

Gegevens

1. Persoonsgegevens belastingplichtige
2. Inkomensgegevens
3. Fiscale gegevens/ contra-informatie
4. Gegevens uit voorgaande aangiften inkomensheffing (financiële gegevens e persoonlijke gegevens)
5. Indicatie zorgkosten
6. Loonheffing
7. Indicator VIP-status
8. Leeftijd (AOW)
9. Verblijfsstatus (binnenlands of buitenlandse belastingplicht)

Links naar gegevensbronnen

• Persoonsgegevens belastingplichtige: Basisregistratie Personen (BRP)
• Inkomensgegevens: Belastingdienst, historische aangiften
• Fiscale gegevens/ contra-informatie: Belastingdienst
• Gegevens uit voorgaande aangiften inkomensheffing (financiële gegevens en persoonlijke gegevens): Belastingdienst
• Indicatie zorgkosten: Aangiftegegevens voorgaande jaren
• Loonheffing: Belastingdienst
• Indicator VIP-status : Belastingdienst
• Leeftijd (AOW): BRP
• Verblijfsstatus (binnenlands of buitenlandse belastingplicht): BRP/IND

Technische werking

Het algoritme bestaat uit selectieregels die zijn opgesteld door inhoudsdeskundigen op basis van wet- en regelgeving en ervaring.

Het algoritme is niet zelflerend. Dat betekent dat het zichzelf niet ontwikkelt tijdens het gebruik.

Het algoritme beoordeelt automatisch of een burger verplicht is om aangifte inkomstenbelasting te doen. De beoordeling is gebaseerd op geselecteerde gegevens uit verschillende administraties en vooraf vastgestelde regels.

De uitkomst van het algoritme is dat de burger een uitnodiging ontvangt om aangifte te doen (wettelijke verplichting).

Burgers voor wie geen aangifteplicht wordt vastgesteld, ontvangen géén uitnodiging. De beoordeling wordt volledig geautomatiseerd uitgevoerd.