Gezonde Gebiedsontwikkeling

Provincie Utrecht

Gezonde GebiedsOntwikkeling Template voor Digital Twin (GGO-DT): De provincie Utrecht wil bij het maken van het provinciaal omgevingsbeleid rekening houden met gezondheid en veiligheid. Het is dan belangrijk om bij grote opgaven zoals woningbouw, klimaatadaptatie, energietransitie en mobiliteitstransitie, de effecten op gezondheid en veiligheid in algoritmes en indicatoren correct mee te nemen. 

Laatst gewijzigd op 10 november 2025 om 12:32 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: Veld niet ingevuld.
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

• Wonen
• Natuur en milieu
• Ruimte en infrastructuur

Begindatum

2023-03

Contactgegevens

[e-mail]

Verantwoord gebruik

Doel en impact

De provincie Utrecht streeft er naar om bij het maken van al het provinciaal omgevingsbeleid, en bij de uitvoering daarvan, optimaal, systematisch en tijdig rekening te houden met gezondheid en veiligheid. Hiervoor zet de provincie verschillende instrumenten in. Een daarvan is de GGO (Gezonde Gebiedsontwikkeling) Digital Twin. Dit is een afwegingskader dat ook gebruikt kan worden in Digital Twin in een digitale 3D omgeving (complexe) vraagstukken over gezondheid en veiligheid bij ruimtelijke ontwikkelingen inzichtelijk te maken en te waarderen en te bepalen of het voldoet aan het provinciale beleid. 

Afwegingen

Met behulp van het digital twin systeem GGO kunnen de betrokken deskundigen van verschillende disciplines een gerichte dialoog voeren over knelpunten, kansen en ambities voor de ontwikkeling van het gebied. Naast een hogere plankwaliteit op het gebied van Gezond en Veilig kan zo ook tijdwinst wordt geboekt tijdens het planproces.

Menselijke tussenkomst

De GGO modellen en algoritmes zijn ter ondersteuning van een afweging voor te maken plankeuzes voor een gebied. Het is geen systeem dat in zich zelf planbesluiten neemt.

Risicobeheer

• De digital twin visualisatie wordt nooit in een planproces gebruikt zonder vakkundige technische en beleidsinhoudelijke ondersteuning
• de digital twin visualisatie is gebaseerd op door vakkundigen goedgekeurde berekenmethoden
• bij elk gebruik in een gemeentelijk planproces worden gebruikte modellen, normen en berekenmethoden expliciet toegelicht en zo nodig aangepast aan de locale situatie.
• de vertaalslag tussen beleidsnorm en digitaal platform is altijd transparant en inzichtelijk via het handboek (https://geo.provincie-utrecht.nl/Publiek/GGO/).

Wettelijke basis

• besluit kwaliteit leefomgeving
• omgevingswet
• omgevingsvisie

Links naar wettelijke basis

• besluit kwaliteit leefomgeving: https://wetten.overheid.nl/BWBR0041313/2024-07-01
• omgevingswet: https://wetten.overheid.nl/BWBR0037885/2024-01-01
• omgevingsvisie provincie Utrecht: https://www.provincie-utrecht.nl/onderwerpen/omgevingswet-en-visie/omgevingsvisie

Toelichting op impacttoetsen

Er worden geen persoonsgegevens gebruikt bij de GGO. Er zijn gedurende vier jaar pilots geweest met verschillende ontwikkelgebieden

Werking

Gegevens

In de GGO -DT worden meerdere kaartlagen voor een gebied op elkaar gelegd en doorgerekend. Gebruikte indicatoren zijn:

1: geluidsbelasting wegverkeer cumulatief volgens SRM2,

2: luchtkwaliteit NO2 woningen in countouren 10PM en 2,5 PM,

3: geurhinder,

4: externe veiligheid in termen van woningen in contouren van plaatsgebonden risico, 10-5,10-7,10-8,

5: hittestress, PET score gevoelstemperatuur in de openbare ruimte, DPRA module,

6: openbaar groen, bomenbestand,

7: gezond groen, 

Links naar gegevensbronnen

• geluidsbelasting wegverkeer cumulatief volgens SRM2: https://www.rivm.nl/publicaties/technische-beschrijving-van-standaardrekenmethode-2-srm-2-voor
• luchtkwaliteit NO2 woningen in countouren 10PM en 2,5 PM: https://www.atlasleefomgeving.nl/thema/schone-lucht/kaarten
• geurhinder: https://www.atlasleefomgeving.nl/thema/schone-lucht/geurhinder
• externe veiligheid in termen van woningen in contouren van plaatsgebonden risico, 10-5,10-7,10-8: https://www.atlasleefomgeving.nl/quickscan-pr-contouren-en-veiligheidsafstanden
• hittestress, PET score gevoelstemperatuur in de openbare ruimte, DPRA module: https://support.tygron.com/wiki/DPRA_Heat_Module
• openbaar groen, bomenbestand: https://boomregister.nl/
• gezond groen: https://www.openbaargroen.be/nieuws/meer-stadsgroen-de-3-30-300-vuistregel

Technische werking

Het systeem simuleert voor een aantal kwaliteitsindicatoren voor de thema’s geluid, lucht, geur, externe veiligheid, electromagnetische straling, klimaatadaptatie (hittestress, waterveiligheid en wateroverlast), groen (i.r.t. gezondheid) en beweegvriendelijkheid wat de huidige kwaliteit van een gebied of een plan is en waar deze kwaliteit door wordt beïnvloed. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een combinatie van visualiseren, signaleren en doorrekenen van de diverse kwaliteiten. De gehanteerde 'meetlatten' zijn zoveel mogelijk gebaseerd op bestaande normen en/of advieswaarden van de WHO en/of adviezen GGD/Gezondheidsraad en/of expertjudgement van inhoudelijk deskundigen/RIVM.

Leverancier

Tygron wordt gebruikt voor de Digital Twin. De provincie Utrecht heeft de module/template ontwikkeld voor de GGO en openbaar gemaakt voor kostenloos hergebruik door lagere overheden.