Signaal Kostendelers

Stichting Inlichtingenbureau

Wordt een huis gedeeld door meerdere volwassenen? Dan kan de bijstandsuitkering veranderen. Dit komt doordat de woonkosten dan gedeeld kunnen worden. Maar niet alle huisgenoten tellen mee voor de uitkering. Het Inlichtingenbureau gebruikt een algoritme om dit te bepalen en laat het aan gemeenten weten als er iets verandert in het huishouden.

Laatst gewijzigd op 17 december 2024 om 12:49 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: DPIA
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Sociale zekerheid

Begindatum

Veld niet ingevuld.

Contactgegevens

https://www.inlichtingenbureau.nl/Over-ons/Contact

Link naar publiekspagina

https://www.inlichtingenbureau.nl/Beleidsterreinen/Werk-en-Bestaanszekerheid/Rechtmatigheidscontrole/Kostendelers

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Het algoritme ‘signaal kostendelers’ geeft aan dat er iets is veranderd wat de hoogte van de bijstandsuitkering kan beïnvloeden. Dit gaat over wie er in huis woont bij degene die bijstand krijgt. Als iemand in huis aan bepaalde kenmerken voldoet (zoals leeftijd en studie), kunnen er mogelijk woonkosten (zoals huur/hypotheek of energie etc.) worden gedeeld. Dit heeft invloed op de hoogte van de uitkering. De informatie over wie in het huishouden woont, komt van de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG), en studie-informatie komt van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).

Het doel van deze dienst is om inzicht te geven aan gemeenten in veranderingen op het adres van mensen met een bijstandsuitkering of een aanvulling op een onvolledige AOW-uitkering (Algemene Ouderdomswet). Dit is belangrijk omdat deze veranderingen invloed kunnen hebben op de kostendelersnorm en dus op de hoogte van de uitkering. Het Inlichtingenbureau geeft informatie over deze veranderingen door aan gemeenten. De gemeenten kunnen zo beter vaststellen of er sprake is van een kostendeler of een gezamenlijke huishouding. Zo kunnen zij, als dat nodig is, de uitkering op tijd aanpassen aan de nieuwe situatie. Ook kunnen gemeenten hiermee nagaan of de persoon met een uitkering de verandering op het adres aan de gemeente heeft doorgegeven, of dat dit nieuwe informatie is.

Afwegingen

Het ‘signaal kostendelers’ is onderdeel van de informatiedienst ‘Samenloopsignalering’. Zie ook algoritme ‘Samenloopsignalering’ die de algemene vragen voor deze dienst beantwoordt.

In deze beschrijving worden alleen de specifieke punten behandeld van het ‘Signaal kostendelers’.

Het algoritme zorgt ervoor dat gemeenten alleen gegevens ontvangen van hun eigen inwoners met een bijstandsuitkering en waarbij een verandering is opgetreden die van invloed kan zijn op de kostendelersnorm. Hiermee beschermen we de privacy van de burger. Een voordeel van het gebruik van dit algoritme is dat het veel sneller gaat, dan wanneer dit per inwoner moet worden uitgezocht. Dit scheelt veel tijd bij medewerkers van de gemeenten. Ook worden er zo minder fouten gemaakt.

Menselijke tussenkomst

Bij het Inlichtingenbureau zelf is er bij dit algoritme geen sprake van menselijke tussenkomst. Het algoritme voert door mensen bedachte regels uit en is niet ‘zelflerend’.

Wel borgt het Inlichtingenbureau of het verwerkingsproces goed is verlopen.

De gemeente bepaalt of en hoe ze met een wijziging omgaat.

Risicobeheer

De privacy van de burger is een belangrijk aandachtspunt. Daarom wordt er periodiek een ‘Privacy Impact Assessment’ uitgevoerd waarmee vastgesteld wordt of er risico’s zijn en wat daaraan gedaan kan worden. 

Wettelijke basis

Het controleren op het toepassen van de kostendelersnorm gedurende de bijstandsuitkering is onderdeel van de Rechtmatigheidscontrole op de bijstand. De verwerking van persoonsgegevens in het kader van de informatiedienst ‘Rechtmatigheidscontrole’ kent de volgende grondslag(en):

Grondslag verwerking RvIG

·        artikelen 3.1 en 3.2 van de Wet basisregistratie personen

·        651001 Autorisatiebesluit Inlichtingenbureau gemeenten en gemeentelijke samenwerkingsverbanden

·        651002 Autorisatiebesluit Inlichtingenbureau

 

Grondslag verwerking DUO (als onder via de minister van OCW ressorterende dienst):

·        artikel 64, eerste lid, onder i, en artikel 68 Participatiewet

·        artikel 45, eerste lid, onder i, Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAW)

·        artikel 45, eerste lid, onder i, Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAZ)

Grondslag verwerking RINIS:

·        verwerkersovereenkomst DUO-RINIS

·        verwerkersovereenkomst IB-RINIS

 

Grondslag verwerking IB:

·        artikel 64, derde lid, en artikel 68 Participatiewet

·        artikel 45, tweede lid, IOAW

·        artikel 45, tweede lid, IOAZ

·        artikel 63 Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen (SUWI), artikel 5.24, leden 1 en 3, Besluit SUWI & artikelen 6.2 en 6.6 Regeling SUWI

·        Samenwerkings- en uitwisselingsovereenkomst IB-DUO

 

Grondslag verwerking Gemeenten:

·        artikel 19a. (Kostendelende medebewoner) en artikel 22a. (Kostendelersnorm) Participatiewet

·        Hoofdstuk 5 ‘Uitvoering’ en hoofdstuk 6 “Bevoegdheden en faciliteiten gemeenten” Participatiewet

Zie tevens het Gegevensregister Stichting Inlichtingenbureau (Verwerkingsactiviteiten Wet SUWI / Participatiewet) op de website van het IB te vinden via de volgende pagina: https://www.inlichtingenbureau.nl/Privacy-en-Veiligheid/Privacy-en-burgers

Links naar wettelijke basis

Participatiewet: https://wetten.overheid.nl/BWBR0015703/2024-01-01

Link naar verwerkingsregister

https://www.inlichtingenbureau.nl/Over-ons/Privacy-en-Veiligheid/Privacy-en-burgers

Impacttoetsen

Data Protection Impact Assessment (DPIA): https://www.inlichtingenbureau.nl/Over-ons/Privacy-en-Veiligheid/Privacy-en-burgers/Verwerkingsactiviteiten-PIAs

Werking

Gegevens

Het uitkeringsbestand van de gemeente (A):

Zie hiervoor de Algoritme "Samenloopsignalering Algemeen"

Het vraagbestand aan RVIG (B1):

- BSN

Het antwoordbestand van RVIG (B2):

Op basis van het BSN van de uitkeringsgerechtigde levert het RVIG zogenaamde persoonslijsten van alle bewoners die staan ingeschreven met brief- of woonadres op hetzelfde adres. Deze lijsten bevatten naast persoonsgegevens van de bewoners zelf ook enkele gegevens (BSN, datum huwelijkssluiting en -ontbinding) van hun bloed- en aanverwanten, zijnde partner(s), kind(eren) en ouder(s). Deze gegevens worden verwerkt om de relatie (bloed- of aanverwantschap) van de bewoner tot de bijstandsgerechtigde te kunnen afleiden.

- BSN van o.a. Uitkeringsgerechtigde (zie ook de andere velden onderstaand)

• Categorie 1 (uitkeringsgerechtigde):

- BSN

- Voorvoegsel geslachtsnaam

- Geslachtsnaam

- Geboortedatum

• Categorie 2 (ouder 1):

- BSN

• Categorie 3 (ouder 2):

- BSN

• Categorie 5 (huwelijk / geregistreerd partnerschap):

- BSN

- Datum sluiting

- Datum ontbinding

• Categorie 8(verblijfplaats):

- Datum inschrijving

- Functie adres

- Datum aanvang adreshouding

- Straatnaam

- Huisnummer

- Huisletter

- Huisnummertoevoeging

- Aanduiding bij huisnummer

- Postcode

- Woonplaatsnaam

- Locatiebeschrijving

• Categorie 9 (Kind):

- BSN

Het vraagbestand aan DUO (C1) :

- BSN

Het antwoordbestand van DUO (C2):

- BSN bekend bij DUO (J/N)

- Code onderwijs

- Brinnummer instelling

- Inschrijvingsvolgnummer

- Datum inschrijving

- Datum uitschrijving (datum BRON minus 1 dag)

Het signaalrapport aan gemeente (D) :

- BSN

- Ingangsdatum kostendeler

- Status signaal (L=Lopend, E= Beëindigd)

- GBA-adres/postcode/huisnummer

- Reden signaal

Beschrijving van de mutatie die is geconstateerd, welke de reden is om een signaal te geven aan de gemeente. Per signaal wordt maximaal 1 reden gegeven (voorheen konden dit er meer zijn).

De mogelijkheden zijn:

• Nieuwe inschrijving adresbewoning

• Einde inschrijving adresbewoning

• 27ste verjaardag niet-studerende medebewoner

• 40e verjaardag van studerende medebewoner

• Start van opleiding

• Gestopt met opleiding

Indien gevonden, kunnen bij nieuwe en einde adresbewoning de volgende relaties tot cliënt worden vermeld:

- ouder

- kind

- partner (datum van en datum t/m)

- tweedegraads bloedverwantschap

- gezamenlijk kind

- Aantal niet-studerende medebewoners op adres boven de 21 (inclusief aanvrager)

Technische werking

A. Een gemeente levert maandelijks via het beveiligde klantenportaal aan het IB een bestand m.b.t. de actuele bijstandspopulatie. Na iedere aanlevering wordt een verwerkingsverslag gepubliceerd met een overzicht van eventuele fouten in de aanlevering;

B.

B1: IB vraagt maandelijks via een berichtenkoppeling een vaste set gegevens op over personen die zijn ingeschreven op het adres van bijstandsgerechtigden in de leeftijd vanaf 21 jaar en ouder. Dit gebeurt voor alle lopende uitkeringen.

B2: RvIG stuurt direct na ontvangst van een vraagbericht een antwoordbericht retour met gegevens over personen die actueel staan ingeschreven op het hetzelfde adres als de onder B1 aangeleverde personen. Naast het BSN bevatten deze zogenaamde ‘persoonslijsten’ nog andere gegevens (zie Gegevens).

C.

C1: Na ontvangst van de bewoners onder B2, stuurt IB maandelijks een vraagbestand via RINIS (Routerings Instituut (inter)Nationale Informatiestromen) naar DUO inzake de BSN’s van medebewoners in de leeftijd tussen 27 en 39 jaar ten behoeve van de studentbepaling.

C2: DUO stuurt maandelijks via RINIS een antwoordbestand naar het IB met gegevens over lopende en/of tot maximaal 1 jaar terug in de tijd afgesloten inschrijvingen studie van de onder C1 uitgevraagde personen.

D. Het IB stuurt maandelijks een antwoordbestand naar de gemeente met signalen over veranderingen in de situatie op het adres van uitkeringsgerechtigde(n) die mogelijk relevant zijn voor de kostendelersnorm, en daarmee de hoogte van de uitkering.

Leverancier

Intern ontwikkeld