Toevoegautomaat

Raad voor Rechtsbijstand

Als u niet zelf de hulp van een advocaat of mediator kunt betalen, dan betaalt de overheid in sommige gevallen voor een deel mee aan de kosten. Het beoordelen van de aanvraag gebeurt vaak automatisch door de Raad voor Rechtsbijstand. Zo kunt u sneller hulp krijgen. Als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan, wordt de aanvraag automatisch goedgekeurd. Een aanvraag wordt nooit automatisch afgewezen.

Laatst gewijzigd op 3 november 2025 om 16:35 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Overige algoritmes
• Impacttoetsen: DPIA
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Recht

Begindatum

2012

Contactgegevens

[e-mail]

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Het betalen van de kosten voor de hulp van een advocaat of mediator heet gesubsidieerde rechtsbijstand. De Raad voor Rechtsbijstand (de Raad) regelt dit. Het deel dat door de overheid wordt betaald, heet een toevoeging.

De automatische goedkeuring van een aanvraag noemen we de ‘toevoegautomaat’. Het doel van de toevoegautomaat is om te beoordelen of rechtzoekende in aanmerking komt voor gesubsidieerde rechtsbijstand.

Bij ontvangst van de aanvraag vindt er automatisch een toets plaats om te beoordelen of de advocaat voldoet aan de voorwaarden. Ook wordt gekeken of de rechtzoekende in aanmerking komt voor gesubsidieerde rechtsbijstand. De toevoegautomaat wordt alleen gebruikt wanneer we met advocaten werken volgens de High Trust principes. High Trust is een manier van samenwerken tussen de Raad voor Rechtsbijstand (de Raad) en de advocaat. Vertrouwen is hier het belangrijkste. Wanneer een rechtzoekende geen toevoeging krijgt na de automatische toets, toetst de Raad handmatig.

Afwegingen

Door het gebruik van het algoritme wordt de rechtzoekende zonder enige vertraging gekoppeld aan de advocaat. Het algoritme in de toevoegautomaat zorgt er ook voor dat medewerkers worden ontlast en dat de vele aanvragen niet handmatig, een voor een, goedgekeurd te worden.

Handmatig toetsen gebeurt wanneer:

-         de advocaat niet (meer) is ingeschreven bij de Raad

-         rechtzoekende (of partner van rechtzoekende) geen BSN (burgerservicenummer) heeft

-         de opgegeven gegevens niet overeenkomen met de gegevens uit het BRP (Basis Registratie Persoonsgegevens)

-         een rechtzoekende is overleden

-         een adres van rechtzoekende in het buitenland is

-         als de aanvraag handgeschreven is.

Daarna kan de aanvraag uitvallen als:

-         het inkomen niet bekend is bij de belastingdienst

-         er sprake is van samenhang met een andere zaak of

-         de advocaat heeft aangegeven dat er sprake is van bijzonderheden bij de financiële beoordeling.

Menselijke tussenkomst

In sommige gevallen wordt de aanvraag niet automatisch goedgekeurd, waardoor de aanvraag handmatig wordt behandeld door een medewerker. Binnen enkele weken wordt de aanvraag goed- of afgekeurd.

Alle goedgekeurde aanvragen worden steekproefsgewijs gecontroleerd. Meer informatie over de werking achter deze controle is te vinden onder Steekproeftrekker - Raad voor Rechtsbijstand.

Risicobeheer

De toevoegautomaat is onderdeel van het zaaksysteem van de Raad. Deze bevindt zich in een beveiligde omgeving.

De Raad heeft de werking van de toevoegautomaat getoetst op rechtmatigheid en geconcludeerd dat geen sprake is van volledig geautomatiseerde besluitvorming zoals bedoeld in artikel 22 AVG. In de DPIA is geconcludeerd dat de toevoegautomaat geen privacy risico’s met zich meebrengt.

Wettelijke basis

Artikel 7 Wet op de rechtsbijstand

Links naar wettelijke basis

Artikel 7 Wet op de rechtsbijstand: https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0006368&hoofdstuk=II&afdeling=2&artikel=7&z=2025-01-01&g=2025-01-01

Impacttoetsen

Data Protection Impact Assessment (DPIA)

Werking

Gegevens

Gegevens advocaat/mediator

• Kantoornaam
• Kantoornummer
• RBV-nummer

Gegevens rechtszoekende

• Achternaam, voorletters
• BSN- of vreemdelingennummer
• Geboortedatum
• Woonplaats, postcode, adres, huisnummer en landcode
• Gender
• Gezinssamenstelling alleenstaand (ja/nee)
• Kinderen jonger dan 18 jaar (ja/nee)
• Parketnummer (in geval van strafzaken)
• Tegenpartij

Gegevens partner rechtzoekende

• Achternaam, voorletters
• BSN- of vreemdelingennummer
• Geboortedatum
• Gender

Technische werking

De Raad voor Rechtsbijstand zet dit algoritme in ter ondersteuning bij het goedkeuren van aanvragen tot een toevoeging. Het algoritme is een regel-gebaseerd algoritme, geen zelflerend algoritme.

Het algoritme komt op basis van vaststaande regels tot een conclusie. Deze beslisregels zijn opgesteld aan de hand van wettelijke bepalingen en vervolgens geprogrammeerd. Als een aanvraag binnenkomt, dan toetst het algoritme of deze voldoet aan de voorwaarden. Als deze gegevens volledig en compleet zijn, dan wordt het besluit automatisch afgegeven. De voorwaarden die worden gebruikt om te toetsen of aan de vereisten wordt voldaan, zijn terug te vinden onder het kopje  ‘Afwegingen’.

De uitkomst bepaalt of een rechtzoekende automatisch een toevoeging krijgt. Als de aanvraag niet automatisch wordt toegewezen, dan komt de aanvraag bij een medewerker terecht. De medewerker behandelt de aanvraag handmatig. Het gevolg hiervan is dat de rechtzoekende iets langer moet wachten op een uiteindelijke toewijzing of afwijzingen van de aanvraag. De afhandeling van de aanvraag blijft hiermee wel binnen de wettelijke termijn.