Detecteren risico's in douaneaangiften: naleving vergunningsplicht voor ozonlaagafbrekende stoffen

Douane

Dit algoritme helpt de Douane om op basis van risico’s goederen te selecteren voor controle. Het gebruikt onder andere aangiftegegevens van bedrijven en kijkt of er wel of juist geen verhoogde risico’s zijn op het niet naleven van de vergunningsplicht voor ozonlaagafbrekende stoffen die de Europese Unie (via Nederland) binnenkomen of verlaten.

Laatst gewijzigd op 2 april 2025 om 12:52 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: Veld niet ingevuld.
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Openbare orde en veiligheid

Begindatum

06-2014

Contactgegevens

[e-mail]

Link naar publiekspagina

https://www.belastingdienst.nl/bibliotheek/handboeken/html/boeken/HVGEM/milieugevaarlijke_stoffen-ozonlaag_afbrekende_stoffen_gereguleerde.html

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Het doel van dit algoritme is om efficiënter te selecteren welke aangiften mogelijk een risico geven op het niet naleven van de vergunningsplicht ozonlaagafbrekende stoffen. Dit algoritme richt zich op naleving van de vergunningsplicht voor ozonlaagafbrekende stoffen die de Europese Unie (via Nederland) binnenkomen of verlaten. De Douane controleert bedrijven op basis van de uitkomsten van dit algoritme.

Afwegingen

De Douane verwerkt jaarlijks 700 miljoen aangiften, onder andere op het gebied van ozonlaagafbrekende stoffen. Met dit algoritme (risicoprofielen) kan de Douane aangiften efficiënter en sneller beoordelen. Zo worden aangiften sneller goedgekeurd of gecontroleerd. En worden goederen sneller vrijgegeven. Ook zorgt het algoritme dat 'bekende en betrouwbare' bedrijven juist minder gecontroleerd worden.

Menselijke tussenkomst

Levert een aangifte een match op met een risicoprofiel, dan bekijkt een douanemedewerker de aangifte. En vraagt zo nodig om meer informatie. De beslissing om een aangifte goed te keuren, of om juist te gaan controleren, wordt door een mens genomen.

Risicobeheer

Een tweede douanemedewerker controleert altijd het risicoprofiel voor gebruik. Dit is het 4-ogenprincipe. En zodra het profiel in gebruik is, wordt voor een profiel elke week gecontroleerd hoeveel aangiften een match opleveren. Als het nodig is, kan het profiel worden aangepast. Periodiek bekijkt de Douane per profiel of het nog nodig is om deze te verfijnen, verlengen of beëindigen. De Douane monitort interne en externe klachten en incidenten, bijvoorbeeld als een profiel onvoldoende specifiek is en daardoor teveel aangiften aanwijst als hoger risico.

Wettelijke basis

Wettelijke basis voor de controles op ozonlaagafbrekende stoffen ligt in het Douanewetboek van de Unie (DWU), de algemene Douanewet en de Verordening (EU) 2024/590 betreffende ozonlaagafbrekende stoffen. Deze wetten dragen zorg dat de invoer en uitvoer van ozonlaagafbrekende stoffen op de juiste manier plaatsvindt. Het gebruik van risicoprofielen baseert zich ook op DWU artikel 46. Dat zegt dat douanecontroles zich hoofdzakelijk moeten baseren op een risicoanalyse door elektronische gegevensverwerkingstechnieken.

Links naar wettelijke basis

• Besluit gefluoreerde broeikasgassen en ozonlaagafbrekende stoffen: https://wetten.overheid.nl/BWBR0037088/2021-10-21
• Verordening (EU) 2024/590 betreffende stoffen die de ozonlaag afbreken: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/PDF/?uri=OJ:L_202400590
• Douanewetboek van de Unie: https://eur-lex.europa.eu/legal- content/NL/TXT/PDF/?uri=celex:32013R0952

Werking

Gegevens

Het algoritme kan alle gegevens uit de aangifte van goederen gebruiken. Bijvoorbeeld goederensoort, goederencode, bescheidcode, gewicht, aantal colli, ontvanger, aangever, verzender, land van verzending, EORI-nummer, vervoermiddel etc.

Links naar gegevensbronnen

Gegevensvereisten douaneaangiften (zie Bijlage B Gedelegeerde Verordening Douanewetboek van de Unie + Bijlage VIa van de Algemene Douaneregeling): https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/douane_voor_bedrijven/naslagwerken_en_overige_informatie/andere_onderwerpen/gegevensvereisten/

Technische werking

Het algoritme bestaat uit beslisregels die zijn opgesteld in samenwerking met inhoudsdeskundigen. Deze beslisregels zorgen voor inschattingen welke aangiften een hoger risico hebben op invoer en uitvoer van ozonlaagafbrekende stoffen zonder vergunning. Deze beslisregels zijn gebaseerd op 'if-then-else' combinaties.

Een voorbeeld: als (if) uit de informatie die we hebben over een zending blijkt dat de goederen niet zijn ingevoerd met een geldige vergunning, (then) dan controleren we de aangifte handmatig en wordt de zending geselecteerd voor uitgebreide inspectie. Als de goederen wel onder een geldige vergunning vallen, (else) houden we de zending niet tegen. Of in elk geval niet op basis van dit criterium.

Leverancier

Intern ontwikkeld