Detecteren risico's in douaneaangiften voor naleving vergunningsplicht van chemicaliën

Douane

Detecteren risico's in douaneaangiften ter controle op naleving van de vergunningsplicht voor chemicaliën die onder de REACH-verordening vallen.

Laatst gewijzigd op 2 april 2025 om 12:39 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: Veld niet ingevuld.
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Openbare orde en veiligheid

Begindatum

06-2007

Contactgegevens

[e-mail]

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Het doel van dit algoritme is om efficiënter te selecteren welke aangiften mogelijk een risico vormen  voor het niet naleven van de vergunningsplicht van de verordening Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals (REACH). Dit algoritme richt zich op de naleving van de vergunningsplicht voor chemische stoffen die de Europese Unie (via Nederland) binnenkomen of verlaten. De Douane controleert bedrijven op basis van de uitkomsten van dit algoritme.

Afwegingen

De Douane verwerkt jaarlijks 700 miljoen aangiften, onder andere op het gebied van chemische stoffen. Met dit algoritme (risicoprofielen) kan de Douane aangiften efficiënter en sneller beoordelen. Zo worden aangiften sneller goedgekeurd of gecontroleerd. En worden goederen sneller vrijgegeven. Ook zorgt het algoritme dat 'bekende en betrouwbare' bedrijven juist minder gecontroleerd worden.

Menselijke tussenkomst

Levert een aangifte een match op met een risicoprofiel, dan bekijkt een douanemedewerker de aangifte. En vraagt zo nodig om meer informatie. De beslissing om een aangifte goed te keuren, of om juist te gaan controleren, wordt door een mens genomen.

Risicobeheer

Een tweede douanemedewerker controleert altijd het risicoprofiel voor gebruik. Dit is het 4-ogenprincipe. En zodra het profiel in gebruik is, wordt voor een profiel elke week gecontroleerd hoeveel aangiften een match opleveren. Als het nodig is, kan het profiel worden aangepast. Periodiek bekijkt de Douane per profiel of het nog nodig is om deze te verfijnen, verlengen of beëindigen. De Douane monitort interne en externe klachten en incidenten, bijvoorbeeld als een profiel onvoldoende specifiek is en daardoor teveel aangiften aanwijst als hoger risico.

Wettelijke basis

Wettelijke basis voor de controles op chemicaliën ligt in het Douanewetboek van de Unie (DWU), de algemene Douanewet en de Wet voorkoming misbruik chemicaliën. Deze wetten dragen zorg dat de invoer en uitvoer van chemicaliën op de juiste manier plaatsvindt. Het gebruik van risicoprofielen baseert zich ook op DWU artikel 46. Dat zegt dat douanecontroles zich hoofdzakelijk moeten baseren op een risicoanalyse door elektronische gegevensverwerkingstechnieken.

Links naar wettelijke basis

• Wet milieubeheer: https://wetten.overheid.nl/BWBR0003245/2024-01-01
• Verordening (EG) 1907/2006 - inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH): https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32006R1907&from=en
• Douanewetboek van de Unie: https://eur-lex.europa.eu/legal- content/NL/TXT/PDF/?uri=celex:32013R0952

Werking

Gegevens

Het algoritme kan alle gegevens uit de aangifte van goederen gebruiken. Bijvoorbeeld goederensoort, goederencode, bescheidcode, gewicht, aantal colli, ontvanger, aangever, verzender, land van verzending, EORI-nummer, vervoermiddel etc.

Links naar gegevensbronnen

Gegevensvereisten douaneaangiften (zie Bijlage B Gedelegeerde Verordening Douanewetboek van de Unie + Bijlage VIa van de Algemene Douaneregeling): https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/douane_voor_bedrijven/naslagwerken_en_overige_informatie/andere_onderwerpen/gegevensvereisten/

Technische werking

Het algoritme bestaat uit beslisregels die zijn opgesteld in samenwerking met inhoudsdeskundigen. Deze beslisregels zorgen voor inschattingen welke aangiften een hoger risico hebben op invoer van goederen die niet voldoen aan de REACH richtlijnen. Deze beslisregels zijn gebaseerd op 'if-then-else' combinaties. Een voorbeeld: als (if) uit de informatie die we hebben over een zending blijkt dat de goederen tot een verhoogde risicogroep behoren, (then) dan controleren we de aangifte handmatig en wordt de zending geselecteerd voor uitgebreide inspectie. Als de goederen geen verboden stoffen bevatten (else), houden we de zending niet tegen. Of in elk geval niet op basis van dit criterium.

Leverancier

Intern ontwikkeld