Kiesgerechtigden
- Publicatiecategorie
- Impactvolle algoritmes
- Impacttoetsen
- DPIA, ...
- Status
- In gebruik
Algemene informatie
Thema
Begindatum
Contactgegevens
Verantwoord gebruik
Doel en impact
Voor een specifieke verkiezing automatisch een selectie maken van alle kiesgerechtigden uit de ingezetenen zoals die zijn ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP) van de gemeente. En daarmee voor de verschillende soorten verkiezingen (bijv Tweede Kamer, Provinciale Staten, Gemeenteraad) bepalen welke Utrechtse bewoners voor de betreffende verkiezing kiesgerechtigd zijn.
Afwegingen
Resultaten Uthiek Assessment: met het bepalen van stemgerechtigde Utrechters bij verkiezingen dragen we bij aan de democratische werking van ons openbaar bestuur. Hiermee geven we invulling aan de waarde Autonomie, doordat Utrechters stemrecht hebben. De gegevensanalyse vindt op een veilige, verantwoorde en afgeschermde manier plaats. Dit geeft invulling aan de waarden Privacy en Controle op technologie. Iedereen die stemgerechtigd is, mag dus stemmen bij de betreffende verkiezing, los van de persoonlijke situatie of context. Daarmee geven we invulling aan de waarde Menselijke waardigheid.
Zonder de inzet van een algoritme is deze selectie niet binnen de in de Kieswet genoemde termijn (1 dag) te maken. Ook is een selectie van rond de 75% van het totaal aantal inwoners kwalitatief beter te maken met en algoritme dan met de hand.
Menselijke tussenkomst
Het algoritme (met directe impact op Utrechtse bewoners en diens leefomgeving) dient slechts als een informatiebron voor een medewerker, die op basis daarvan en de bijbehorende context van de situatie de juiste vervolgstap neemt. Dit uitgangspunt is opgenomen in ons Utrechtse kader Interne richtlijnen toepassing Algoritmen.
Risicobeheer
De Utrechtse data scientists, Informatie- en Procesadviseurs (IPA) en Decentrale Information Security Officers (DISO) binnen de gemeente Utrecht hebben, naast de direct betrokken medewerkers, een controlerende en monitorende rol bij de toepassing van het algoritme. Daarmee willen we voorkomen dat de volgende risico’s optreden:
- datalek door het openbaar beschikbaar stellen van persoonsgegevens van Utrechtse bewoners
- algoritme neemt geheel zelfstandig een besluit, zonder tussenkomst van een medewerker en zonder de duiding van de betreffende context van de situatie
- ‘function creep’ mbt data bij de toepassing van het algoritme, waardoor het algoritme een vertekend beeld geeft over wat er aan de hand is. Dit kan ontstaan doordat dezelfde soort data wordt gebruikt bij de toepassing van het algoritme, en dat gebruikt het algoritme als bevestiging voor datgene wat er als informatie uitkomt
Wettelijke basis
Kieswet artikelen D1 en J7
Links naar wettelijke basis
Impacttoetsen
- Utrechts Uthiek Assessment
- Data Protection Impact Assessment (DPIA)
Werking
Gegevens
Bij de toepassing van het algoritme binnen dit proces wordt ondermeer gebruik gemaakt van de volgende gegevens van Utrechtse bewoners uit de BRP:
- nationaliteit
- leeftijd
- duur verblijfstitel
- registratie Europees Kiesrecht voor niet Nederlandse EU-onderdanen bij een EU-verkiezing
- datum inschrijving in de gemeente
Hiermee wordt bepaald of Utrechtse bewoners stemgerechtigd zijn voor de betreffende verkiezing. De vereisten per verkiezing (bijv Tweede Kamer, Provinciale Staten, Gemeenteraad) verschillen in de praktijk.