Signaal inkomsten Box 1

Stichting Inlichtingenbureau

Inkomsten kunnen van invloed zijn op het recht en de hoogte van een uitkering. Stichting Inlichtingenbureau (IB)* stelt met behulp van een algoritme op basis van gegevens van de Belastingdienst en van gemeenten vast of er sprake is van inkomsten (box 1) in de periode dat ook een bijstandsuitkering is ontvangen.

Laatst gewijzigd op 5 augustus 2025 om 12:41 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: DPIA
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Sociale zekerheid

Begindatum

Veld niet ingevuld.

Contactgegevens

* De officiële, statutaire naamswijziging van Stichting Inlichtingenbureau naar Bureau InformatieDiensten Nederland (BIDN) volgt op een later moment. Tot die tijd gebruiken we in officiële documentatie de naam Stichting Inlichtingenbureau (IB). https://www.bidn.nl/over-ons

Link naar publiekspagina

https://www.bidn.nl/rechtmatigheid-samenloopsignalering

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Gemeenten krijgen via het IB informatie over box 1 inkomsten van inwoners met een bijstandsuitkering. Gemeenten kunnen daarmee nagaan of iemand terecht een uitkering ontvangt en of de hoogte van de uitkering juist is.

Dit gebeurt naast de signalen ‘Start Inkomstenverhouding’ en ‘Ondersteuning Inkomstenverrekening Bijstand’. Zo ontvangen gemeenten informatie als iemand inkomsten heeft terwijl die persoon een bijstandsuitkering ontvangt. Box 1-inkomsten zijn bijvoorbeeld inkomsten van zelfstandigen, alimentatie of inkomsten uit werk zoals freelancen, gastouderopvang of een krantenwijk.

Op basis van de belastingaangifte wordt aangegeven of iemand box 1-inkomsten had tijdens de uitkering. Met deze informatie worden gemeenten geholpen om inkomsten te vinden die niet zichtbaar zijn in de gegevens van UWV. Zo hoeven zij niet alleen te vertrouwen op de informatie die burgers zelf doorgeven.

Afwegingen

Het ‘Signaal Inkomsten Box 1’ is onderdeel van de informatiedienst Samenloopsignalering. (zie algoritme ‘Samenloopsignalering’). Hier worden alleen de specifieke punten uitgelegd over ‘Signaal Inkomsten Box 1’.

Inkomsten kunnen invloed hebben op het recht en de hoogte van een uitkering. Het IB bekijkt met gegevens van de Belastingdienst of er sprake is van een combinatie van inkomsten en uitkering, zodat kan worden gecontroleerd of de uitkering terecht en juist is.

Met ‘samenloop’ bedoelen we dat een lopende uitkering samenvalt met het fiscale jaar waarin de inkomsten uit box 1 zijn ontvangen. De indicatie box 1 gaat over de soorten inkomen die er waren in dat jaar.

Informatie uit de aangifte inkomstenbelasting kan pas later in het jaar bekend worden. Of het kan soms worden aangepast in de loop van het jaar. Omdat deze informatie invloed kan hebben op het recht of de hoogte van een uitkering, wordt maandelijks gekeken of er veranderingen zijn in deze gegevens. Op deze manier kunnen eventuele wijzigingen snel worden ontdekt.

Het algoritme zorgt ervoor dat de gemeente alleen de gegevens ontvangt van inwoners met een bijstandsuitkering die inkomsten hebben in Box 1. Hiermee beschermen we de privacy van de burger. Een voordeel van dit algoritme is dat het veel sneller werkt dan wanneer iemand het met de hand doet. Dit scheelt veel tijd bij medewerkers van de gemeenten. Ook worden er zo minder fouten gemaakt.

Menselijke tussenkomst

Bij het IB zelf is er bij dit algoritme geen sprake van menselijke tussenkomst. Het algoritme voert door mensen bedachte regels uit en is niet ‘zelflerend’.

 

Wel borgt het IB of het verwerkingsproces goed is verlopen.

 

De gemeente bepaalt of en hoe ze met een wijziging omgaat. 

Risicobeheer

De privacy van de burger is een belangrijk aandachtspunt. Daarom wordt er periodiek gekeken of er risico’s zijn en wat daaraan gedaan kan worden. Dit heet privacy impact assessment (PIA).

Wettelijke basis

Zie voor de algemene grondslag van de verwerking van persoonsgegevens in het kader van de informatiedienst “Samenloopsignalering” het algoritme "Samenloopsignalering".

Grondslag verwerking Belastingdienst:

·        artikel 64, eerste lid, onder c, en artikel 68 Participatiewet

·        artikel 45, eerste lid, onder c, Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAW)

·        artikel 45, eerste lid, onder c, Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAZ)

Grondslag verwerking IB:

·        artikel 64, derde lid, en artikel 68 Participatiewet

·        artikel 45, tweede lid, IOAW

·        artikel 45, tweede lid, IOAZ

·        artikel 63 Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen (SUWI), artikel 5.24, leden 1 en 3, Besluit SUWI & artikelen 6.2 en 6.6 Regeling SUWI

Grondslag verwerking Gemeenten:

·        Hoofdstuk 5 ‘Uitvoering’ en hoofdstuk 6 “Bevoegdheden en faciliteiten gemeenten” Participatiewet

Bijstandsverlening vindt plaats als de aanvrager over onvoldoende middelen (inkomen en vermogen) kan beschikken om in de kosten van het bestaan te voorzien (Participatiewet artikel 31, 32 en 33). Om dit vast te stellen toetsen sociale diensten en de SVB de beschikbare middelen van de aanvrager.

Zie ook het Gegevensregister. Verwerkingsactiviteiten Wet SUWI / Participatiewet op de website van het IB te vinden via de volgende pagina: https://www.bidn.nl/privacy-beleid

Links naar wettelijke basis

Participatiewet: https://wetten.overheid.nl

Link naar verwerkingsregister

https://www.bidn.nl/privacy-beleid

Impacttoetsen

Data Protection Impact Assessment (DPIA): https://www.bidn.nl/privacy-beleid

Werking

Gegevens

Het uitkeringsbestand van de gemeente (A):

Zie hiervoor het algoritme Samenloop.

Het vraagbestand aan de belastingdienst (B):

- BSN

- Belastingjaar

- Gemeentecode

Het antwoordbestand van de belastingdienst (C):

- BSN

- Gemeentecode

- Box1 Belastingjaar

- Belastbare winst (definitieve posten), Box1-zelfstandigen, indicatie die aangeeft dat er sprake is van inkomsten zelfstandigen (J/N)

- Box1-alimentatie, indicatie die aangeeft dat er sprake is van inkomsten uit partneralimentatie (J/N)

- Box1-row, indicatie die aangeeft dat er sprake is van inkomsten uit resultaat overige werkzaamheden (J/N)

- Fiscaalpartnerschap (J/N)

- Beschreven (J/N

- Aandeel aangever in grondslag (J/N)

Signaal naar de gemeente (D):

Zie de algoritme "Samenloop" voor de gegevens welke standaard onderdeel zijn van een signaal.

Onderstaand de gegevens specifiek behorende bij dit signaal

- Box1 Belastingjaar

- Box1-zelfstandigen, indicatie die aangeeft dat er sprake is van inkomsten zelfstandigen

- Box1-alimentatie, indicatie die aangeeft dat er sprake is van inkomsten uit partneralimentatie

- Box1-row, indicatie die aangeeft dat er sprake is van inkomsten uit resultaat overige werkzaamheden

Technische werking

A. Een gemeente levert maandelijks via het beveiligde klantenportaal aan het IB een bestand m.b.t. de actuele bijstandspopulatie. Na iedere aanlevering wordt een verwerkingsverslag gepubliceerd met een overzicht van eventuele fouten in de aanlevering;

B. Een (vraag)bestand waarmee periodiek (maandelijks) in bulk gegevens worden opgevraagd bij de Belastingdienst m.b.t. de uitkeringspopulaties van gemeenten / SVB (NB. 1x per jaar medio juni vindt er op basis van verwerking belastingaangiften een actualisatie vanuit de Belastingdienst plaats van het meest recente fiscale jaar);

C. De aanlevering van het bulk (antwoord)bestand van de Belastingdienst met daarin gegevens met betrekking tot Box 1 van de uitgevraagde populatie;

D. (tijdelijke) opslag van aangeleverde BSN en bijbehorende signalen in voorziening bijstandspopulatie. Het IB vergelijkt met behulp van een algoritme of er (box 1) inkomsten zijn genoten in het jaar waarin ook de uitkering actief was;

E. In geval van overlap met de uitkeringsperiode stelt het IB een signaal ter beschikking aan de gemeente (en/of SVB). Afhankelijk van de door gemeente ingestelde rapportwensen wordt een samenloopsignaal rapport gepubliceerd op het portaal.

Leverancier

Intern ontwikkeld