Signaal vermogen saldo/rente

Stichting Inlichtingenbureau

Eigen vermogen heeft invloed op het recht op een bijstandsuitkering. Stichting Inlichtingenbureau (IB)* helpt de gemeenten bij het inzichtelijk maken van dit vermogen door middel van dit algoritme.

Laatst gewijzigd op 5 augustus 2025 om 12:09 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: DPIA
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Sociale zekerheid

Begindatum

Veld niet ingevuld.

Contactgegevens

* De officiële, statutaire naamswijziging van Stichting Inlichtingenbureau naar Bureau InformatieDiensten Nederland (BIDN) volgt op een later moment. Tot die tijd gebruiken we in officiële documentatie de naam Stichting Inlichtingenbureau (IB). https://www.bidn.nl/over-ons

Link naar publiekspagina

https://www.bidn.nl/rechtmatigheid-samenloopsignalering

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Om na te gaan of het vermogen van een bijstandsgerechtigde invloed heeft op de bijstandsuitkering, vraagt het IB informatie op bij de Belastingdienst. Hierbij wordt gekeken naar het banksaldo en de ontvangen rente per rekening op 31 december van het vorige jaar.

Is het totaalbedrag van alle rekeningen hoger dan de vastgestelde grens? Dan wordt er een signaal gestuurd. Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bepaalt elk jaar opnieuw deze vermogensgrens.

Er wordt ook een signaal gegeven als de ontvangen rente op de rekeningen hoger is dan een bepaald percentage* van de vermogensgrens. Dit signaal is gebaseerd op de samenstelling van het huishouden en de vermogensgrens die erbij hoort.

*De rente die wordt gebruikt, is de gemiddelde ‘spaarmarktrente’ zoals die gold in het vorige belastingjaar.

Afwegingen

Het 'Signaal vermogen saldo/rente' is onderdeel van de informatiedienst Samenloopsignalering (zie algoritme ‘Samenloopsignalering’). Hier worden alleen de specifieke punten uitgelegd over 'Signaal vermogen saldo/rente'.

Er wordt bijstand verleend aan personen die niet over de middelen beschikken om in de noodzakelijke kosten van het bestaan te voorzien. Onder middelen wordt verstaan: al het vermogen van een huishouden. Komt het totaal vermogen van de uitkeringsgerechtigde boven de vermogensgrens? Dan vervalt het recht op de uitkering. Deze gebeurtenis kan als signaal aan de gemeente / Sociale Verzekeringsbank (SVB) geleverd worden met behulp van de informatie van de Belastingdienst.

Hierbij is een aandachtspunt dat de hiervoor beschikbare informatie per definitie niet actueel is. De vermogenssituatie van 31 december van het afgelopen fiscale jaar wordt door de Belastingdienst aan het IB beschikbaar gesteld vanaf mei/juni in het jaar erna. Er is geen andere landelijke bron.

Met dit signaal en eigen vervolgonderzoek kunnen gemeenten zo nodig de onterechte uitkeringen (met terugwerkende kracht) beëindigen.

Het algoritme zorgt ervoor dat een gemeente alleen de gegevens ontvangt van hun eigen inwoners met een bijstandsuitkering die mogelijk teveel vermogen hebben. Hiermee beschermen we de privacy van de burger. Een voordeel van dit algoritme is dat het veel sneller werkt dan wanneer iemand het met de hand doet. Dit scheelt veel tijd bij medewerkers van de gemeenten. Ook worden er zo minder fouten gemaakt.

Menselijke tussenkomst

Bij het IB is er bij dit algoritme geen sprake van menselijke tussenkomst.

Het algoritme voert door mensen bedachte regels uit en is niet ‘zelflerend’. Wel borgt het IB of het verwerkingsproces goed is verlopen.

De gemeente bepaalt of en hoe ze met een wijziging omgaat.

Risicobeheer

De privacy van de burger is een belangrijk aandachtspunt. Daarom wordt er periodiek gekeken of er risico’s zijn en wat daaraan gedaan kan worden. Dit heet privacy impact assessment (PIA). 

Wettelijke basis

Zie voor de generieke grondslag van de verwerking van persoonsgegevens het algoritme Samenloopsignalering.

In artikel 34 van de Participatiewet is gedefinieerd wat wordt verstaan onder vermogen gedurende de bijstandsuitkering en (in lid 3) welke vermogensgrenzen er zijn om voor bijstand in aanmerking te komen. Overschrijding hiervan kan leiden tot onderzoek door de gemeente naar de hoogte en de rechtmatigheid van de verstrekte bijstand.

Grondslag verwerking Belastingdienst (bron)

• artikel 64, eerste lid, onder c, en veertiende lid, artikel 68, Participatiewet
• artikel 45, eerste lid, onder c, en twaalfde lid, IOAZ

Grondslag verwerking het IB:

• artikel 64, derde lid, en artikel 68, Participatiewet
• artikel 63 Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen (Wet SUWI), artikel 5.24, leden 1 en 3, Besluit SUWI & artikelen 6.2 en 6.6 Regeling SUWI
• Convenant, Serviceafspraken (SA) en Technische Afspraken en Procedures (TAP)

Grondslag verwerking Gemeenten:

• Hoofdstuk 5 ‘Uitvoering’ en hoofdstuk 6 “Bevoegdheden en faciliteiten gemeenten” Participatiewet
• Artikel 62 Wet SUWI

Zie ook het Gegevensregister. Verwerkingsactiviteiten Wet SUWI / Participatiewet op de website van BIDN te vinden via de volgende pagina: https://www.bidn.nl/privacy-beleid

Links naar wettelijke basis

Participatiewet: https://wetten.overheid.nl

Link naar verwerkingsregister

https://www.bidn.nl/privacy-beleid

Impacttoetsen

Data Protection Impact Assessment (DPIA): https://www.bidn.nl/privacy-beleid

Werking

Gegevens

Het uitkeringsbestand van de gemeente (A):

Zie hiervoor het algoritme samenloopsignalering.

https://algoritmes.overheid.nl/nl/algoritme/samenloopsignalering-stichting-inlichtingenbureau/15422688

(tijdelijke) Opslag van aangeleverde BSN en bijbehorende signalen in voorziening bijstandspopulatie (B):

Het vraagbestand aan de belastingdienst (C):

- BSN

- Belastingjaar

- Geboortedatum

- Naam

Het antwoordbestand van de belastingdienst (D):

Algemeen record:

- BSN

- Geboortedatum

- Naam

Waarderecord 1:

- Rubriek (“GEEN GEGEVENS/ ONDER NORM”) Waarde (Waarde van peildatum) Controlecode (“00” = geen rente/saldogegevens aanwezig “01” = totaal rente/saldo beneden norm)

Waarderecord 2/3/4 (gegevens boven de norm):

- Rekeningnummer

- Naam rekeninghouder

- Rentebedrag, Saldo en Peildatum

Signaal naar de gemeente (E):

- Rekeningnummer voor een vermogensindicatie signaal

- IBAN

- Naam bankproduct

- De naam van de houder van de rekening

- Naam van de bankinstelling

- Ontvangen rente in euro’s op het opgegeven rekeningnummer

- Saldo op einddatum van het belastingjaar

Technische werking

A. Een gemeente levert maandelijks via het beveiligde klantenportaal aan het IB een bestand m.b.t. de actuele bijstandspopulatie. Na iedere aanlevering wordt een verwerkingsverslag gepubliceerd, waarin met een overzicht van eventuele fouten in de aanlevering;

B. (tijdelijke) opslag van aangeleverde BSN en bijbehorende signalen in voorziening bijstandspopulatie;

C. Een (vraag)bestand waarmee periodiek (1x per jaar) in bulk gegevens worden opgevraagd bij de Belastingdienst m.b.t. de uitkeringspopulaties van gemeenten/ SVB;

D. De aanlevering van het bulk(antwoord)bestand van de Belastingdienst met daarin gegevens met betrekking tot bankrekeningen, saldi en rente van de uitgevraagde populaties;

E. De door Belastingdienst aangeleverde informatie wordt opgeslagen in database. Op basis hiervan vergelijkt het IB of er overlap zit in de aangeleverde gegevens en of het totaalsaldo de vermogensnorm overschrijdt;

F. In geval van overlap van de bronperiode met de uitkeringsperiode en overschrijding van de norm stelt het IB een signaal ter beschikking aan de gemeente (en/ of SVB). Afhankelijk van de door gemeente ingestelde rapportwensen wordt een samenloopsignaal rapport gepubliceerd op het portaal. Er wordt alleen een signaal gemaakt als er sprake is van overschrijding van de vermogensnorm voor uitkeringen die (gedeeltelijk) actief waren in de voorlopende en nalopende maand op de peildatum 31-12, dus de maanden december en januari. 

Leverancier

Intern ontwikkeld