Parkeercontrole

Gemeente Veenendaal

Een scanauto uitgerust met camera voert met behulp van een beeldherkenningsalgoritme de parkeercontrole uit.

Laatst gewijzigd op 22 mei 2025 om 14:37 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: DPIA
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Verkeer

Begindatum

2022-10

Contactgegevens

[e-mail]

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Het doel van de scanauto is het controleren van geparkeerde voertuigen in gebieden waar betaald parkeren geldt of een parkeervergunning vereist is. Door de inzet van de scanauto kunnen meer auto's efficiënt worden gecontroleerd. Burgers komen ermee in aanraking wanneer zij hun voertuig parkeren in de zones waar de scanauto actief is. Met behulp van een camera legt de scanauto kentekens vast, die vervolgens door een algoritme worden geverifieerd.

Afwegingen

Een belangrijk voordeel van de inzet van de scanauto en het bijbehorende algoritme is efficiëntie; er zijn minder handhavers nodig om controles uit te voeren. Daarnaast draagt het systeem bij aan eerlijkheid, omdat het algoritme alle kentekens zonder onderscheid registreert en verwerkt. Een nadeel is dat het algoritme de volledige context mist. Zo kan de camera bijvoorbeeld geen gehandicaptenparkeerkaarten lezen, waardoor voertuigen met een gehandicaptenparkeerkaart onterecht worden aangemerkt lasof ze in overteding zijn. Om deze reden is er altijd menselijke tussenkomst altijd. Een handhaver controleert de situatie en stelt indien nodig een bekeuring op.

Menselijke tussenkomst

Een handhaver controleert altijd of dat wat het algoritme aangeeft ook klopt met de werkelijkheid. Als dit het geval is, schrijft de handhaver indien nodig een parkeerboete uit.

Risicobeheer

1. Onrechtmatige toegang tot gegevens

• Gevoelige informatie kan in verkeerde handen vallen. Dit kan gebeuren door onbevoegde personen die toegang krijgen tot het systeem, hacking, inbraak of andere vormen van misbruik. Dit kan leiden tot identiteitsfraude, het bekend worden van strafbare feiten of ongewenste traceerbaarheid van betrokkenen.
• Om dit risico te minimaliseren, wordt het aantal opgeslagen persoonsgegevens zoveel mogelijk beperkt. Daarnaast worden strikte beveiligingsmaatregelen toegepast, zoals personeelsmanagement (alleen bevoegde personen hebben toegang), beleidsregels voor datatoegang, versleuteling van gegevens en netwerkveiligheid. Ook wordt Role-Based Access Control (RBAC) toegepast, zodat medewerkers alleen toegang hebben tot de gegevens die zij nodig hebben voor hun werkzaamheden. Fysieke toegangscontrole en beveiliging van hardware voorkomen ongeautoriseerde toegang tot systemen.

2. Ongewenste wijziging van gegevens

• Onterechte beschikkingen of naheffingen kunnen worden opgelegd door menselijke fouten, manipulatie of softwareproblemen. Als gegevens incorrect worden verwerkt, kan dit leiden tot onterechte boetes of onjuiste parkeerhandhaving.
• Om fouten te voorkomen, wordt operationele beveiliging toegepast, waarbij processen en controles zijn ingericht om datawijzigingen te monitoren. De RBAC-methode zorgt ervoor dat alleen bevoegde medewerkers wijzigingen kunnen aanbrengen. Daarnaast wordt de software regelmatig getest en bijgewerkt om fouten te corrigeren en manipulatie tegen te gaan.

3. Gegevens verdwijnen

• Als gegevens verloren gaan of worden gestolen, kan dit leiden tot mislukte handhaving en mogelijke juridische complicaties. Dit kan gebeuren door technische storingen, bewuste manipulatie, diefstal of hacks.
• Er wordt gezorgd voor back-ups en maatregelen om gegevensverlies te voorkomen. De hoeveelheid opgeslagen persoonsgegevens wordt tot een minimum beperkt. Netwerk- en hardwarebeveiliging zorgen ervoor dat gegevens niet zomaar verloren gaan. Daarnaast wordt encryptie toegepast om de gegevens veilig te houden, en wordt RBAC ingezet om ongeoorloofde toegang tot het systeem te beperken. 

Wettelijke basis

De wettelijke basis voor het gebruik van het algoritme is verder vastgelegd in artikel 225, 234 en 235 van de Gemeentewet, evenals in het besluit gemeentelijke parkeerbelastingen. Deze artikelen regelen de bevoegdheid van gemeenten om parkeerbelastingen te heffen en te handhaven. Artikel 225 van de Gemeentewet gaat over de heffing van parkeerbelastingen artikel 234 en 235 hebben betrekking op de naheffing en invordering ervan. Het besluit gemeentelijke parkeerbelastingen geeft verdere richtlijnen over hoe deze belastingen moeten worden toegepast. Door deze wettelijke basis heeft de gemeente Veenendaal de bevoegdheid om parkeerhandhaving uit te voeren en overtredingen vast te stellen met behulp van technologie zoals de scanauto en het algoritme.

Daarnaast zijn de voorwaarden voor gegevensverwerking omschreven in een verwerkersovereenkomst tussen de betrokken partijen. Dit document waarborgt dat de verwerking van persoonsgegevens voldoet aan wettelijke eisen en dat de rechten van betrokkenen beschermd blijven. De rechtmatigheid van de verwerking sluit aan op Artikel 6.1 sub e van de AVG: "De verwerking is noodzakelijk voor de vervulling van een taak van algemeen belang of van een taak in het kader van de uitoefening van het openbaar gezag dat aan de verwerkingsverantwoordelijke is opgedragen."

Dit betekent dat het systeem wordt ingezet om decentrale overheden te ondersteunen bij hun handhavingstaken. Het primaire doel van de verwerking door de verwerker is om gemeenten te helpen bij het naleven en handhaven van parkeerregels in de openbare ruimte, zoals vereist door hun wettelijke verplichtingen.

Impacttoetsen

Data Protection Impact Assessment (DPIA)

Werking

Gegevens

Het algoritme maakt gebruik van diverse persoonsgegevens die worden verzameld via ANPR-camera’s op de scanauto en via gekoppelde systemen. Deze gegevens hebben betrekking op zowel overtreders als niet-overtreders en op handhavingspersoneel zoals buitengewoon opsporingsambtenaren en parkeermanagers.

Voor het controleren van parkeerrechten worden onder meer kentekens, locatiegegevens, verkeersgegevens en beeldmateriaal zoals foto’s en video’s verwerkt. Deze gegevens worden automatisch gescand en gekoppeld aan een geografische positie. Vervolgens vindt een controle plaats op basis van een gemeentelijke kaart met parkeerzones en een koppeling met het Nationaal Parkeer Register.

Indien nodig worden aanvullende persoonsgegevens geraadpleegd, zoals naam, geboortedatum, geboorteplaats, adres, contactinformatie, geslacht en financiële transactiegegevens van de kentekenhouder. Ook gevoelige gegevens zoals het burgerservicenummer kunnen in dit proces betrokken zijn, mits dit noodzakelijk is en binnen de wettelijke kaders plaatsvindt. Voor handhavingspersoneel worden onder andere IP-adres, inloggegevens en apparaatgegevens verwerkt voor toegangs- en systeembeheer.

De verwerking van deze gegevens dient een publiek doel, namelijk de handhaving van de parkeerregels zoals vastgelegd in gemeentelijke verordeningen. De gegevensverwerking vindt plaats op basis van de Algemene verordening gegevensbescherming, met als grondslag de uitvoering van een taak van algemeen belang.

Technische werking

De scanauto rijdt door de straten op de openbare weg in gebieden waar alleen geparkeerd mag worden met een geldig parkeerticket of een parkeervergunning. Tijdens deze ritten scannen verschillende typen camera’s op de scanauto, zoals infraroodcamera’s, kleurencamera’s en panoramacamera’s, automatisch de kentekens van alle geparkeerde auto's in het handhavingsgebied. Aan elk gescand kenteken wordt vervolgens een exacte geografische positie gekoppeld.

Deze gegevens worden beveiligd doorgestuurd naar de backoffice van Brickyard. Daar controleert een algoritme of de geografische positie van het kenteken zich bevindt binnen een parkeervlak dat is vastgelegd op een kaart die door de gemeente is aangeleverd. Deze kaart bevat alle relevante informatie over de parkeerzones. Na deze controle filtert het systeem de gegevens en raadpleegt het de parkeerrechten in het Nationaal Parkeer Register.

Als blijkt dat voor het betreffende kenteken geen geldige parkeerrechten zijn geregistreerd, wordt een parkeercontroleur naar de auto gestuurd om de situatie ter plaatse te beoordelen. Wanneer er geen bijzondere omstandigheden zijn, bevestigt de handhaver de overtreding, waarna een naheffingsaanslag parkeerbelasting, in de volksmond ook wel een boete genoemd, wordt verstuurd naar de eigenaar van het voertuig.

Leverancier

Brickyard