Detecteren risico’s in douaneaangiften op naleving vergunningsplicht van cultuurgoederen

Douane

Dit algoritme helpt de Douane om op basis van risico’s goederen te selecteren voor controle. Het gebruikt aangiftegegevens van bedrijven en kijkt of er wel of juist geen risico’s zijn op de naleving van vergunningplicht voor cultuurgoederen die de Europese Unie via Nederland binnenkomen of verlaten.

Laatst gewijzigd op 10 december 2024 om 10:17 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: Veld niet ingevuld.
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Openbare orde en veiligheid

Begindatum

02-2010

Contactgegevens

[e-mail]

Link naar publiekspagina

https://www.belastingdienst.nl/bibliotheek/handboeken/html/boeken/HVGEM/cultuurgoederen.html

Verantwoord gebruik

Doel en impact

Dit algoritme richt zich op de vergunningsplicht van cultuurgoederen en kijkt naar aangiften van goederen die de Europese Unie, via het grondgebied van Nederland, binnenkomen of verlaten. Het geeft aan bij welke aangiften een vergunningplicht geldt voor cultuurgoederen.

De Douane controleert of een vergunning nodig is bij uitvoer of bij uitgaan van cultuurgoederen uit de Unie via Nederland en, zo ja, of een juiste vergunning is verleend. De Douane controleert bij het binnenbrengen, bij de invoer in het vrije verkeer van de Unie, bij uitvoer uit de Unie of bij het uitgaan via Nederland of cultuurgoederen:

- onrechtmatig buiten het grondgebied van een partij bij het UNESCO-verdrag 1970 zijn gebracht, ter zake van uitvoer of eigendomsoverdracht;

- onrechtmatig uit een ten tijde van gewapend conflict en bezet gebied werden weggevoerd;

- onrechtmatig buiten het grondgebied werden gebracht van het land waar zij werden vervaardigd of ontdekt.

De Douane controleert bedrijven op basis van de uitkomsten meer of juist minder. Door gebruik te maken van dit algoritme wordt de aangiften efficiënter behandeld, waardoor de aangiften sneller worden gecontroleerd en eventueel sneller worden vrijgegeven.

Afwegingen

De Douane verwerkt jaarlijks 700 miljoen aangiften, onder andere op het gebied van cultuurgoederen. Met dit algoritme (risicoprofielen) kan de Douane aangiften efficiënter en sneller beoordelen dan zonder gebruik van dit algoritme. Zo worden aangiften sneller goedgekeurd of gecontroleerd. En worden goederen sneller vrijgegeven. Ook zorgt het algoritme dat 'bekende en betrouwbare' bedrijven juist minder gecontroleerd worden.

Menselijke tussenkomst

Levert een aangifte een match op met een risicoprofiel, dan bekijkt een Douanemedewerker de aangifte. Als dit nodig is, vraagt de Douanemedewerker om meer informatie. De beslissing om een aangifte goed te keuren, of om juist te gaan controleren, wordt door een mens genomen.

Risicobeheer

Een risicoprofiel wordt voor gebruik altijd door minimaal twee douanemedewerkers ontwikkeld en gecontroleerd. Dit is het 4-ogenprincipe. En zodra het profiel in gebruik is, wordt voor een profiel periodiek gecontroleerd hoeveel aangiften een match opleveren. Als het nodig is, kan het profiel worden aangepast. Jaarlijks evalueert de Douane per profiel of het nodig is om deze te verfijnen, verlengen of beëindigen. De Douane monitort interne en externe klachten en incidenten, bijvoorbeeld als een profiel onterecht rakingen genereert en daardoor teveel aangiften aanwijst als hoger risico.

Wettelijke basis

Wettelijke basis voor de controles op cultuurgoederen ligt in het Douanewetboek van de Unie (DWU), de algemene Douanewet, Verordening 116/2009, Verordening 2019/880, de Erfgoedwet, Sanctiemaatregelen Irak 2004 II en Syrië (Verordening 1210/2003 en Verordening 1332/2012) en UNESCO-verdrag 1970. Deze wetten dragen zorg dat de uitvoer van cultuurgoederen op de juiste manier plaatsvindt. Het gebruik van risicoprofielen baseert zich ook op DWU artikel 46. Dat zegt dat douanecontroles zich hoofdzakelijk moeten baseren op een risicoanalyse door elektronische gegevensverwerkingstechnieken.

Links naar wettelijke basis

• https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32009R0116&qid=1713342064600: EU VERORDENING Nr. 116/2009
• https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019R0880&qid=1713342101745: EU VERORDENING 2019/880
• https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32003R1210&qid=1713342132941: EG VERORDENING Nr. 1210/2003
• https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2013:335:0003:0007:NL:PDF: EU VERORDENING Nr. 1332/2013
• https://wetten.overheid.nl/BWBR0025996/2013-01-01: Uitvoeringswet UNESCO-verdrag 1970 inzake onrechtmatige invoer, uitvoer of eigendomsoverdracht van cultuurgoederen

Werking

Gegevens

Het algoritme gebruikt alle gegevens uit de aangifte van goederen. Bijvoorbeeld goederensoort, goederencode, bescheidcode, gewicht, aantal colli, ontvanger, aangever, verzender, land van verzending, EORI-nummer, vervoermiddel etc.

Links naar gegevensbronnen

https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/douane_voor_bedrijven/naslagwerken_en_overige_informatie/andere_onderwerpen/gegevensvereisten/: Gegevensvereisten douaneaangiften (zie Bijlage B Gedelegeerde Verordening Douanewetboek van de Unie + Bijlage VIa van de Algemene Douaneregeling)

Technische werking

Het algoritme bestaat uit beslisregels die zijn opgesteld in samenwerking met inhoudsdeskundigen. Deze beslisregels zorgen voor inschattingen welke aangiften een hoger risico hebben bij de naleving van de vergunningplicht van cultuurgoederen. Deze beslisregels zijn gebaseerd op 'if-then-else' combinaties. Een voorbeeld: als (if) uit de informatie die we hebben over een zending blijkt dat de goederen een afwijkend gewicht hebben, (then) dan wordt de aangifte handmatig gecontroleerd en wordt de zending mogelijk geselecteerd voor uitgebreide inspectie. Als de goederen geen afwijkend gewicht hebben (else), houden we de zending niet tegen. Of in elk geval niet op basis van dit criterium.

Leverancier

Intern ontwikkeld