Risico-indicatoren witwassen panden

Gemeente Utrecht

Het voorkomen dat Utrechts vastgoed wordt gebruikt voor het witwassen van crimineel vermogen. Deze aanpak maakt onderdeel uit van de citydeal Zicht Op Ondermijning.

Laatst gewijzigd op 12 juli 2024 om 9:47 | Publicatiestandaard 1.0

• Publicatiecategorie: Impactvolle algoritmes
• Impacttoetsen: DPIA, ...
• Status: In gebruik

Algemene informatie

Thema

Openbare orde en veiligheid

Begindatum

-

Contactgegevens

[e-mail]

Link naar publiekspagina

zichtopondermijning.nl

Verantwoord gebruik

Doel en impact

In de praktijk komt het voor dat Utrechtse panden worden gebruikt voor witwassen van crimineel vermogen. Met de toepassing van dit algoritme willen we inzicht krijgen in het risico dat vastgoed wordt gebruik voor witwassen. Met als doel om witwassen van (crimineel) geld zoveel mogelijk te voorkomen en te handhaven. De analyse maakt inzichtelijk welk aandeel van het vastgoed per buurt aangekocht is met onverklaarbaar vermogen. 

Afwegingen

Resultaten Utrechts Uthiek Assessment: met deze Vastgoed aanpak binnen het traject Zicht op Ondermijning verminderen we de kans dat Utrechts vastgoed wordt gebruikt voor witwassen. Dat draagt bij aan de waarden Veiligheid en Gezondheid van Utrechtse bewoners. Als we deze preventieve aanpak succesvol toepassen, voorkomen we dat de groep van kwetsbare Utrechters groter wordt. Daarmee geven we invulling aan de waarde Rechtvaardigheid. Bij de toepassing van het algoritme is er geen risico op privacyschending, omdat er niet gewerkt wordt met persoonsgegevens maar met profielen van objecten en de resultaten op geaggregeerd niveau worden gepubliceerd.

Menselijke tussenkomst

Het algoritme (met directe impact op Utrechtse bewoners en diens leefomgeving) dient altijd slechts als een informatiebron voor een medewerker, die op basis daarvan en de bijbehorende context van de situatie de juiste vervolgstap neemt. Dit uitgangspunt is opgenomen in ons Utrechtse kader Interne richtlijnen toepassing Algoritmen.

Risicobeheer

De Utrechtse data scientists, Informatie- en Procesadviseurs (IPA) en Decentrale Information Security Officers (DISO) binnen de gemeente Utrecht hebben, naast de direct betrokken medewerkers, een controlerende en monitorende rol bij de toepassing van het algoritme. Daarmee willen we voorkomen dat de volgende risico’s optreden:

- datalek door het openbaar beschikbaar stellen van persoonsgegevens van Utrechtse bewoners

- algoritme neemt geheel zelfstandig een besluit, zonder tussenkomst van een medewerker en zonder de duiding van de betreffende context van de situatie

- ‘function creep’ mbt data bij de toepassing van het algoritme, waardoor het algoritme een vertekend beeld geeft over wat er aan de hand is. Dit kan ontstaan doordat dezelfde soort data wordt gebruikt bij de toepassing van het algoritme, en dat gebruikt het algoritme als bevestiging voor datgene wat er als informatie uitkomt

Wettelijke basis

Wet op het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)

Impacttoetsen

• Utrechts Uthiek Assessment
• Data Protection Impact Assessment (DPIA)

Werking

Gegevens

Bij de toepassing van het algoritme worden ondermeer de volgende datasets gebruikt:

- Eigendom en eigenaar van woningen (EIGENDOMTAB). Dit bestand geeft informatie over de jaarlijks vastgestelde eigendomssituatie van de woningvoorraad;

- Bestaande Koopwoningen (BKW) transactiebestand 1995-2016 samengesteld door het Kadaster. Bevat gegevens over alle woningtransacties tussen personen vanaf 1995 tot en met 2016;

- Inkomen van personen (INPATAB). Dit bestand bevat het inkomen op jaarbasis van personen op 1 januari van het peiljaar. Dit bestand vervangt vanaf 2011 het bestand Integraal persoonlijk inkomen;

- Vermogens van huishoudens (VEHTAB). Bevat gegevens over de vermogens op 1 januari van het peiljaar van huishoudens die behoren tot de bevolking van Nederland aan het einde van het jaar voorafgaande aan het peiljaar. Dit bestand vervangt vanaf 2011 het Integraal Vermogensbestand (SCHTAB);

- Verkrijgingen uit nalatenschappen van overledenen (VRKTAB). Verkrijgers van nalatenschappen van in het verslagjaar overleden personen waarvoor belastingaangifte successierecht is gedaan.